پیری پوست
نخستین چین و چروک های پوست در اطراف لب‌ها و چشم‌ها از اواسط دهه سوم زندگی با کاهش تولید کلاژن و الاستین ظاهر میشوند. با رسیدن به ۴۰ سالگی خطوط موسوم به پنجه کلاغی کناره‌های چشم ایجاد میشود و چروکهای پوستی عمیق‌تر میشوند. با رسیدن به دوران یائسگی، روند پیرشدن پوست تسریع میشود و لکه‌های قهوه‌ای که به نام لکه های پیری شناخته میشوند روی پوست ظاهر خواهند شد. تمام این مراحل سبب می شوند تا زیبایی و جوانی پوست به مخاطره افتد و افراد به دنبال روش هایی برای جوانسازی صورت خود باشند.
در روند پیر شدن پوست، به تدریج موها نیز سفید شده و موهای زائد ایجاد میشوند. ساختار ناخن‌ها نیز دچار تغییراتی مانند نازک شدن و ایجاد خطوط طولی میشوند. این روند تغییرات تقریبا برای همه به همین شکل است؛ اما گاهی بعضی افراد زودتر از هر مرحله دچار علائم پیری پوست میشوند و خیلی زودتر از همسالان خود نشاط و شادابی پوست جوان خود را از دست می‌دهند.
مهم ترین عوامل پیری پوست صورت چیست؟
زمینه ژنتیک یکی از مهمترین علل بروز پیری پوست است که در افراد مختلف، متفاوت است اما عوامل محیطی نیز تاثیر جدی در این زمینه دارند، از جمله مهمترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
⛔ مواجهه خیلی زیاد با نور خورشید، چرا که ۸۰ درصد پرتوهای فرابنفش خورشید کاملا به پوست نفوذ کرده و نوعی پروتئین را فعال میکنند که بر حالت الاستیسیته یا کشسانی پوست تاثیر می‌گذارد. این پروتئین در واقع کلاژن را از بین می‌برد که یکی از وظایف آن پیشگیری از بروز چروکهای پوستی است. همچنین تولید مالنین و الستین پوست کاهش می‌یابد، درنتیجه پوست به خوبی نمی‌تواند با عوامل تهاجمی پرتوهای خورشید مقابله کند.
⛔ به جز پرتوهای فرابنفش باید به اشعه های مادون قرمز نیز اشاره کرد که کاملا در هیپودرم پوست نفوذ میکنند و علاوه بر تولید انرژی زیاد باعث تولید رادیکالهای آزاد نیز میشوند. همه این پرتوها علاوه بر تاثیر بر ساختار ژنتیکی پوست، مرگ سلولها، ایجاد لکه‌های قهوه‌ای و پیری پوست، می‌توانند زمینه بروز سرطان‌های پوست را نیز تسهیل کند. در واقع تماس مکرر با نور خورشید میتواند توانایی پوست را در تامین و تقسیم الیاف کلاژن محدود کند و درنتیجه حالتی مانند افتادگی نوک بینی، افتادن پلکها، نازک شدن پوست و… را در پی داشته باشد. پس برای جوانسازی پوست و صورت از قرار گرفتن بیش از حد در نور مستقیم آفتاب حضر کنید.
ساز و کار مورد استفاده در روش هایفوتراپی، بر اساس اولتراسوند ساده یا همان امواج صوتی است. با این تکنولوژی، پزشک انرژی امواج صوتی را در عمق دلخواهی در لایه‌های زیرین پوست متمرکز میکند، بدون اینکه آسیبی به سطح پوست برساند. استفاده از اولتراسوند پیش از این نیز در علم پزشکی سابقه داشته (بعنوان مثال دستگاه سونوگرافی) و از این جهت، از بی‌خطر بودن این سازوکار اطمینان حاصل شده است. این روش در یک جلسه و بدون تحمل درد و زمان و هزینه زیاد، از بهترین شیوه‌های حال حاضر در دنیا برای لیفت صورت است.
اثر هایفوتراپی ۳ ماه پس از آغاز درمان مشاهده میشود و در از بین بردن پلک‌های افتاده و آویزان، از بین بردن چین وچروک‌های صورت، چروکهای ریز و چین‌خوردگی‌های باریک اطراف چشم موثر است. این روش شلی پوست گردن و گونه‌ها را تا حدودی برطرف میکند و به رفع غبغب ، محکم‌شدن پوست صورت و کاهش عمق خط خنده و رفع افتادگی گوشه‌های لب کمک میکند. مزیت هایفوتراپی نسبت به سایر روش‌ها در این است که بدون اینکه هیچگونه جراحی انجام بگیرد لیفت صورت در یک یا چند جلسه انجام میشود. در صورتی که تعداد شات بر اساس افتادگی صورت به اندازه لازم باشد، تاثیرگذاری هایفوتراپی تا ۱ سال ماندگارخواهد بود.
4- سلول های بنیادی در جوانسازی پوست و صورت
سلولهاي فيبروبلاست نقش مهمي در حفظ داربست بافت پيوندی دارند و عملكرد اصلی آنها توليد پروتئين كلاژن میباشد. جديدترين تكنيك در جوانسازی پوست و صورت استفاده از سلولهای بنيادی پوست خود فرد به عنوان يك ماده پركننده زنده است كه توانايی تكثير و نيز توليد كلاژن را دارد كه ماده اصلی قوام ظاهر جوان پوست میباشد.
در این روش ابتدا سلولهاي فيبروبلاست از قطعه كوچكی از پوست بيمار استخراج شده و در محيط كشت اختصاصی تكثير میشود. سپس سلولهای تكثير شده مجددا در محل گود شده پوست مانند چين و چروك‌ها يا جوشگاههای ايجاد شده پس از زخم يا محل آكنه يا جوشگاههای ناشی از آسيب تزريق می‌گردد. فيبروبلاست در محل تزريق شروع به توليد كلاژن كرده و محل فرو رفتگی يا نقص پوستی را پر می‌كند كه اين موضوع با ميكروسكوپ الكترونی مورد تاييد قرار گرفته است.
از اين تكنيك در حال حاضر در كشورهای معدودی استفاده میشود و ايران جزو اولين كشورهايی است كه اين عمل را با موفقيت انجام داده است. در اين روش سلولها به طور تدريجی كلاژن سازی می‌كنند و لذا نتيجه در دراز مدت قابل مشاهده است.در اين روش كه در واقع يك روش سلولی خويش سازگار میباشد، سلولها متعلق به خود فرد است و لذا سيستم ايمني فرد تحريك نمیشود و اثر دراز مدت آن از نكاتی است كه ارجحيت اين روش را نسبت به ساير روش‌های تزريق مواد پركننده مثل تزريق اسيد هيالورونيك نشان می‌دهند، زيرا پايداری اثر در پركننده‌هايی مثل اسيد هيالورونيك موقتی و در حد چند ماه بوده و همواره خطر تحريك سيستم ايمنی وجود دارد.
RenuDermCell محصول سلولی اتولوگ است که جهت بهبود خطوط چین و چروک خط خنده، دور چشم، خط اخم و خط پیشانی و همچنین اسکار آکنه برخی نواحی با درجه خفیف تا شدید در بزرگسالان به کار می‌رود. با راه‌اندازی خط تولید این محصول، كشور ایران در رده ۱۳ كشور برتر دنیا در زمینه سلولهای بنیادی پوست و محصولات پوستی قرار گرفت.
به دنبال تحقیقاتی كــه از سال ٢٠٠٥ و ٢٠٠٦ مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی و پژوهشگران رویان در تولید فیبروبلاست، كراتینوسیت و ملانوسیت و تمام رده‌های پوستی آغاز كردند. این سلولها در درمان اسکارهای آكنه، اسکارهای اتروفیك، اسکارهای لیشمانیوزیز، زخم‌های مزمن، زخم‌های دیابتی و سوختگی‌های محدود مورد استفاده گسترده قرارگرفت که با نتایج مطلوبی همراه بوده است.
مقالات منتشر شده از سال‌های ٢٠٠٨ – ٢٠١٥ توسط تیم پژوهشگران مركز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه علوم پزشكی تهران و مركز تحقیقات پوست و سالك و پژوهشكده رویان زیر نظر اینجانب زمینه‌ای را فراهم كرد تا منجر به تولید فراورده های سلولی گردد. در حال حاضر مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی جزو معدود مراكزی است که سلول درمانی را در حوزه پوست به صورت فعال انجام می‌دهد و دارای دو كلین روم بالینی و تحقیقاتی و درمالب بسیار مجهز و دستگاه‌های بسیار پیشرفته میباشد. همچنین خط تولید این محصول توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده و مجوز GMP را دریافت كرده است.
در سلول درمانی، سلولهای فیبروبلاست از خود بیمار گرفته شده، تکثیر میشود و سپس به مناطق چین و چروک پیوند میشوند. با این روش (سلول درمانی) می‌توان با استفاده از سلولهای فیبروبلاست خود فرد، بهبودهای مناسبی را در ترمیم پوستی مشاهده نمود و از آنجایی که از سلولهای خود شخص استفاده میشود، عارضه دفع سلول وجود ندارد.فیبروبلاست‌های تزریق‌شده موجب افزایش پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی و افزایش سنتز کلاژن شده و از این طریق بازسازی پوست را تحریک میکنند.
بنابراین شروع اثر محصول رنیودرم‌سل سریع نبوده و روند اثرگذاری آن تدریجی است. طول مدت اثربخشی این محصول با توجه به مطالعات صورت گرفته ۳-۴ سال است. این محصول با کمی اصلاح مشابه LAVIV (azficel-T) محصول شرکت آمریکایی فیبروسل است. از محصول رنیودرم‌سل به‌ویژه برای بهبود چین‌وچروک‌های متوسط تا شدید دور لب بزرگسالان استفاده میشود.
بهترین روش جوانسازی پوست
این موضوع به خود فرد بستگی دارد که ترجیح می‌دهد با روش غیرتهاجمی، تغییری نسبی کند یا با جراحی پلاستیک تغییر قابل ملاحظه‌ای را شاهد باشد. جراحی و لیفت صورت به خانم‌ها و حتی برای جوانسازی پوست آقایان زیر ۵۰ سال توصیه نمیشود؛ زیرا بعد از ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تکرار دارد و به هر حال احتمال ایجاد کلوئید و جوشگاه در این جراحی وجود دارد. البته میزان عوارض به تکنیک انتخابی و تبحر جراح نیز بستگی دارد. بیشتر مراجعه‌کنندگان ترجیح می‌دهند زیبای طبیعی داشته باشند و تکنیک‌هایی را ترجیح می‌دهند که آثار افزایش سن بر روی پوست را با حداقل عوارض و زمان کمرنگ‌تر کنند.
اندویفت روشی نوین به منظور تحریک بافتهای عمقی جهت ساخت کلاژن‌های جدید به منظور کاهش افتادگی پوست و سفت‌سازی آن میباشد. در این پروسیجر، فیبری بسیار نازک (بدون نیاز به ایجاد سوراخ در بافت) وارد پوست میشود سپس در حد فاصل درم عمقی و بافت چربی قرار داده می شود. لیزر دایود از طریق فیبر دیگری به این فیبر متصل می‌گردد. با جابجا کردن فیبر در این ناحیه، انرژی لیزر دایود در طیف مادون قرمز تابانده میشود که منجر به سفت سازی سریع پوست، فعال‌سازی ساخت مجدد کلاژنها، اصلاح زوایای صورت، گردن و بازوها، افزایش حرارت و تحریک ساخت عروق و فعال‌سازی عملکرد متابولیک ماتریکس خارج سلولی میشود. نور لیزر تولید شده پس از عبور از فیبر نوری وارد بافت میشود که منجر به سفت‌سازی آنی پوست، ذوب شدن چربی‌های انباشته شده موضعی، تحریک سنتز کلاژنها که در اثر آن چند ماه بعد نمایان میشود. این لیزرها در آب و چربی جذب بالایی دارد و هرچه بافت از این نظر غنی‌تر باشد جذب بالاتر و نتیجه بهتری خواهد داشت. بهبود الاستیسیته و سفتی پوست در این روش بارز است.
🟡 دستگاه جوانسازی پوست آر اف فرکشنال
درماپن و آراف فرکشنال هر دو روش های هستند که برای جوانسازی پوست و صورت بکار می رود و هر دو در این نکته مشترک هستند که سوزن های متعدد وارد پوست می شود. درماپن از وارد شدن متعدد سوزنها به پوست به عنوان مکانیسم استفاده میکند و باعث ایجاد زخم های بسیار کوچک در پوست میشود. وقتی پوست به ترمیم این نقاط میپردازد کلاژن تولید شده و ناخوداگاه پوست جوان تر می شود. در مورد آراف فرکشنال وقتی سوزن ها وارد پوست میشوند بین سوزنها انرژی رادیویی مبادله میشود که باعث گرم شدن پوست و کلاژن سازی می شود. در واقع درماپن صرفاً از وارد شدن سوزن های متعدد و مکرر برای جوان سازی استفاده می کنند ولی آر اف فرکشنال با اینکه سوزن ها را وارد پوست می کند اما مکانیسم اصلی جوان سازی آن ارتباط رادیویی بین سوزن ها و ایجاد گرما است.
نکته دیگر عمق نفوذ سوزن ها در این دو دستگاه است. در درماپن حداکثر عمق نفوذ دو میلیمتر است ولی در اکثر دستگاه های آراف فرکشنال عمق نفوذ تا سه و نیم.میلیمتر میباشد.از نظر اثر همین دو دستگاه با هم متفاوت هستند. آراف فرکشنال اغلب باعث سفت شدن پوست و لیفت پوست میشود اما درماپن باعث جوانسازی سطحی پوست و شفاف شدن پوست می شود.مصرف خوراکی ترکیباتی از جمله پلی ساکاریدهای غضروفی که در بعضی از قرص ها امروزه در بازار یافت می شود نیز در مطالعات در جوان سازی پوست اثر بخشی داشته اند.
🟡 هایفوتراپی برای جوانسازی پوست
ساز و کار مورد استفاده در روش هایفوتراپی، بر اساس اولتراسوند ساده یا همان امواج صوتی است. با این تکنولوژی، پزشک انرژی امواج صوتی را در عمق دلخواهی در لایه‌های زیرین پوست متمرکز میکند، بدون اینکه آسیبی به سطح پوست برساند. استفاده از اولتراسوند پیش از این نیز در علم پزشکی سابقه داشته (بعنوان مثال دستگاه سونوگرافی) و از این جهت، از بی‌خطر بودن این سازوکار اطمینان حاصل شده است. این روش در یک جلسه و بدون تحمل درد و زمان و هزینه زیاد، از بهترین شیوه‌های حال حاضر در دنیا برای لیفت صورت است.
اثر هایفوتراپی ۳ ماه پس از آغاز درمان مشاهده میشود و در از بین بردن پلک‌های افتاده و آویزان، از بین بردن چین وچروک‌های صورت، چروکهای ریز و چین‌خوردگی‌های باریک اطراف چشم موثر است. این روش شلی پوست گردن و گونه‌ها را تا حدودی برطرف میکند و به رفع غبغب ، محکم‌شدن پوست صورت و کاهش عمق خط خنده و رفع افتادگی گوشه‌های لب کمک میکند. مزیت هایفوتراپی نسبت به سایر روش‌ها در این است که بدون اینکه هیچگونه جراحی انجام بگیرد لیفت صورت در یک یا چند جلسه انجام میشود. در صورتی که تعداد شات بر اساس افتادگی صورت به اندازه لازم باشد، تاثیرگذاری هایفوتراپی تا ۱ سال ماندگارخواهد بود.
4- سلول های بنیادی در جوانسازی پوست و صورت
سلولهاي فيبروبلاست نقش مهمي در حفظ داربست بافت پيوندی دارند و عملكرد اصلی آنها توليد پروتئين كلاژن میباشد. جديدترين تكنيك در جوانسازی پوست و صورت استفاده از سلولهای بنيادی پوست خود فرد به عنوان يك ماده پركننده زنده است كه توانايی تكثير و نيز توليد كلاژن را دارد كه ماده اصلی قوام ظاهر جوان پوست میباشد.
در این روش ابتدا سلولهاي فيبروبلاست از قطعه كوچكی از پوست بيمار استخراج شده و در محيط كشت اختصاصی تكثير میشود. سپس سلولهای تكثير شده مجددا در محل گود شده پوست مانند چين و چروك‌ها يا جوشگاههای ايجاد شده پس از زخم يا محل آكنه يا جوشگاههای ناشی از آسيب تزريق می‌گردد. فيبروبلاست در محل تزريق شروع به توليد كلاژن كرده و محل فرو رفتگی يا نقص پوستی را پر می‌كند كه اين موضوع با ميكروسكوپ الكترونی مورد تاييد قرار گرفته است.
از اين تكنيك در حال حاضر در كشورهای معدودی استفاده میشود و ايران جزو اولين كشورهايی است كه اين عمل را با موفقيت انجام داده است. در اين روش سلولها به طور تدريجی كلاژن سازی می‌كنند و لذا نتيجه در دراز مدت قابل مشاهده است.در اين روش كه در واقع يك روش سلولی خويش سازگار میباشد، سلولها متعلق به خود فرد است و لذا سيستم ايمني فرد تحريك نمیشود و اثر دراز مدت آن از نكاتی است كه ارجحيت اين روش را نسبت به ساير روش‌های تزريق مواد پركننده مثل تزريق اسيد هيالورونيك نشان می‌دهند، زيرا پايداری اثر در پركننده‌هايی مثل اسيد هيالورونيك موقتی و در حد چند ماه بوده و همواره خطر تحريك سيستم ايمنی وجود دارد.
RenuDermCell محصول سلولی اتولوگ است که جهت بهبود خطوط چین و چروک خط خنده، دور چشم، خط اخم و خط پیشانی و همچنین اسکار آکنه برخی نواحی با درجه خفیف تا شدید در بزرگسالان به کار می‌رود. با راه‌اندازی خط تولید این محصول، كشور ایران در رده ۱۳ كشور برتر دنیا در زمینه سلولهای بنیادی پوست و محصولات پوستی قرار گرفت.
به دنبال تحقیقاتی كــه از سال ٢٠٠٥ و ٢٠٠٦ مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی و پژوهشگران رویان در تولید فیبروبلاست، كراتینوسیت و ملانوسیت و تمام رده‌های پوستی آغاز كردند. این سلولها در درمان اسکارهای آكنه، اسکارهای اتروفیك، اسکارهای لیشمانیوزیز، زخم‌های مزمن، زخم‌های دیابتی و سوختگی‌های محدود مورد استفاده گسترده قرارگرفت که با نتایج مطلوبی همراه بوده است.
مقالات منتشر شده از سال‌های ٢٠٠٨ – ٢٠١٥ توسط تیم پژوهشگران مركز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه علوم پزشكی تهران و مركز تحقیقات پوست و سالك و پژوهشكده رویان زیر نظر اینجانب زمینه‌ای را فراهم كرد تا منجر به تولید فراورده های سلولی گردد. در حال حاضر مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی جزو معدود مراكزی است که سلول درمانی را در حوزه پوست به صورت فعال انجام می‌دهد و دارای دو كلین روم بالینی و تحقیقاتی و درمالب بسیار مجهز و دستگاه‌های بسیار پیشرفته میباشد. همچنین خط تولید این محصول توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده و مجوز GMP را دریافت كرده است.
در سلول درمانی، سلولهای فیبروبلاست از خود بیمار گرفته شده، تکثیر میشود و سپس به مناطق چین و چروک پیوند میشوند. با این روش (سلول درمانی) می‌توان با استفاده از سلولهای فیبروبلاست خود فرد، بهبودهای مناسبی را در ترمیم پوستی مشاهده نمود و از آنجایی که از سلولهای خود شخص استفاده میشود، عارضه دفع سلول وجود ندارد.فیبروبلاست‌های تزریق‌شده موجب افزایش پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی و افزایش سنتز کلاژن شده و از این طریق بازسازی پوست را تحریک میکنند.
بنابراین شروع اثر محصول رنیودرم‌سل سریع نبوده و روند اثرگذاری آن تدریجی است. طول مدت اثربخشی این محصول با توجه به مطالعات صورت گرفته ۳-۴ سال است. این محصول با کمی اصلاح مشابه LAVIV (azficel-T) محصول شرکت آمریکایی فیبروسل است. از محصول رنیودرم‌سل به‌ویژه برای بهبود چین‌وچروک‌های متوسط تا شدید دور لب بزرگسالان استفاده میشود.
بهترین روش جوانسازی پوست
این موضوع به خود فرد بستگی دارد که ترجیح می‌دهد با روش غیرتهاجمی، تغییری نسبی کند یا با جراحی پلاستیک تغییر قابل ملاحظه‌ای را شاهد باشد. جراحی و لیفت صورت به خانم‌ها و حتی برای جوانسازی پوست آقایان زیر ۵۰ سال توصیه نمیشود؛ زیرا بعد از ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تکرار دارد و به هر حال احتمال ایجاد کلوئید و جوشگاه در این جراحی وجود دارد. البته میزان عوارض به تکنیک انتخابی و تبحر جراح نیز بستگی دارد. بیشتر مراجعه‌کنندگان ترجیح می‌دهند زیبای طبیعی داشته باشند و تکنیک‌هایی را ترجیح می‌دهند که آثار افزایش سن بر روی پوست را با حداقل عوارض و زمان کمرنگ‌تر کنند.
از‌همین‌رو است که فواصل تزریق بوتاکس، بین ۴ تا ۶ ماه تعیین‌گشته و به بیانی دیگر در‌طی ۱سال، ۳بار تزریق بوتاکس کافی بوده و بیش‌از آن در‌طی ۱سال، توصیه نمیشود. در صورتی که نحوه تزریق آن و یا نوع محصول استاندارد نباشد، میتواند باعث عوارض بسیاری از جمله افتادگی پلک و ورم صورت شود.
3- جوانسازی پوست صورت با لیزر
از جمله روش های کم تهاجمی جوانسازی پوست شامل لیزرهای لایه بردار، مزولیفت، اندولیفت، رادیوفرکوئنسی، درماپن یا میکرونیدلینگ و امواج اولتراسوند است. در تمام این روش‌ها گرما ساختارهای قدیمی کلاژن را تخریب میکند و کلاژن‌سازی جدید را در بافتهای زیرین پوست تحریک خواهد کرد. البته محدودیت‌هایی هم وجود دارد؛ مثلا لیزرها تا حدی عمق نفوذ دارند یا رادیوفرکوئنسی نیاز به درجه گرمایی خاصی دارد و ممکن است عوارضی داشته باشد که البته میزان این عوارض در روش‌های جدیدتر به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. لیزرها از جمله لیزرهای CO2 فراکشنال، لیزر Er:YaG، LED که نوعی لیزر Diod است، IPL که نوعی نور متمرکز است و با تکنیک گرم‌کردن منجر به جوانسازی صورت میشوند.
🟡 جوان سازی با مزولیفت
مزولیفت یک روش مزوتراپی است که به کاهش چروک‌ها و بهبود خاصیت کشسانی پوست و سفتی بافت آن کمک میکند. مزولیفت باعث کاهش افتادگی و چروکهای پوست صورت و گردن میشود. این روش به تنهایی یا در همراهی با میکرونیدلینگ در جوانسازی پوست کاربرد دارد.
🟡 جوانسازی پوست با لیزر اندولیفت
اندویفت روشی نوین به منظور تحریک بافتهای عمقی جهت ساخت کلاژن‌های جدید به منظور کاهش افتادگی پوست و سفت‌سازی آن میباشد. در این پروسیجر، فیبری بسیار نازک (بدون نیاز به ایجاد سوراخ در بافت) وارد پوست میشود سپس در حد فاصل درم عمقی و بافت چربی قرار داده می شود. لیزر دایود از طریق فیبر دیگری به این فیبر متصل می‌گردد. با جابجا کردن فیبر در این ناحیه، انرژی لیزر دایود در طیف مادون قرمز تابانده میشود که منجر به سفت سازی سریع پوست، فعال‌سازی ساخت مجدد کلاژنها، اصلاح زوایای صورت، گردن و بازوها، افزایش حرارت و تحریک ساخت عروق و فعال‌سازی عملکرد متابولیک ماتریکس خارج سلولی میشود. نور لیزر تولید شده پس از عبور از فیبر نوری وارد بافت میشود که منجر به سفت‌سازی آنی پوست، ذوب شدن چربی‌های انباشته شده موضعی، تحریک سنتز کلاژنها که در اثر آن چند ماه بعد نمایان میشود. این لیزرها در آب و چربی جذب بالایی دارد و هرچه بافت از این نظر غنی‌تر باشد جذب بالاتر و نتیجه بهتری خواهد داشت. بهبود الاستیسیته و سفتی پوست در این روش بارز است.
🟡 دستگاه جوانسازی پوست آر اف فرکشنال
درماپن و آراف فرکشنال هر دو روش های هستند که برای جوانسازی پوست و صورت بکار می رود و هر دو در این نکته مشترک هستند که سوزن های متعدد وارد پوست می شود. درماپن از وارد شدن متعدد سوزنها به پوست به عنوان مکانیسم استفاده میکند و باعث ایجاد زخم های بسیار کوچک در پوست میشود. وقتی پوست به ترمیم این نقاط میپردازد کلاژن تولید شده و ناخوداگاه پوست جوان تر می شود. در مورد آراف فرکشنال وقتی سوزن ها وارد پوست میشوند بین سوزنها انرژی رادیویی مبادله میشود که باعث گرم شدن پوست و کلاژن سازی می شود. در واقع درماپن صرفاً از وارد شدن سوزن های متعدد و مکرر برای جوان سازی استفاده می کنند ولی آر اف فرکشنال با اینکه سوزن ها را وارد پوست می کند اما مکانیسم اصلی جوان سازی آن ارتباط رادیویی بین سوزن ها و ایجاد گرما است.
نکته دیگر عمق نفوذ سوزن ها در این دو دستگاه است. در درماپن حداکثر عمق نفوذ دو میلیمتر است ولی در اکثر دستگاه های آراف فرکشنال عمق نفوذ تا سه و نیم.میلیمتر میباشد.از نظر اثر همین دو دستگاه با هم متفاوت هستند. آراف فرکشنال اغلب باعث سفت شدن پوست و لیفت پوست میشود اما درماپن باعث جوانسازی سطحی پوست و شفاف شدن پوست می شود.مصرف خوراکی ترکیباتی از جمله پلی ساکاریدهای غضروفی که در بعضی از قرص ها امروزه در بازار یافت می شود نیز در مطالعات در جوان سازی پوست اثر بخشی داشته اند.
🟡 هایفوتراپی برای جوانسازی پوست
ساز و کار مورد استفاده در روش هایفوتراپی، بر اساس اولتراسوند ساده یا همان امواج صوتی است. با این تکنولوژی، پزشک انرژی امواج صوتی را در عمق دلخواهی در لایه‌های زیرین پوست متمرکز میکند، بدون اینکه آسیبی به سطح پوست برساند. استفاده از اولتراسوند پیش از این نیز در علم پزشکی سابقه داشته (بعنوان مثال دستگاه سونوگرافی) و از این جهت، از بی‌خطر بودن این سازوکار اطمینان حاصل شده است. این روش در یک جلسه و بدون تحمل درد و زمان و هزینه زیاد، از بهترین شیوه‌های حال حاضر در دنیا برای لیفت صورت است.
اثر هایفوتراپی ۳ ماه پس از آغاز درمان مشاهده میشود و در از بین بردن پلک‌های افتاده و آویزان، از بین بردن چین وچروک‌های صورت، چروکهای ریز و چین‌خوردگی‌های باریک اطراف چشم موثر است. این روش شلی پوست گردن و گونه‌ها را تا حدودی برطرف میکند و به رفع غبغب ، محکم‌شدن پوست صورت و کاهش عمق خط خنده و رفع افتادگی گوشه‌های لب کمک میکند. مزیت هایفوتراپی نسبت به سایر روش‌ها در این است که بدون اینکه هیچگونه جراحی انجام بگیرد لیفت صورت در یک یا چند جلسه انجام میشود. در صورتی که تعداد شات بر اساس افتادگی صورت به اندازه لازم باشد، تاثیرگذاری هایفوتراپی تا ۱ سال ماندگارخواهد بود.
4- سلول های بنیادی در جوانسازی پوست و صورت
سلولهاي فيبروبلاست نقش مهمي در حفظ داربست بافت پيوندی دارند و عملكرد اصلی آنها توليد پروتئين كلاژن میباشد. جديدترين تكنيك در جوانسازی پوست و صورت استفاده از سلولهای بنيادی پوست خود فرد به عنوان يك ماده پركننده زنده است كه توانايی تكثير و نيز توليد كلاژن را دارد كه ماده اصلی قوام ظاهر جوان پوست میباشد.
در این روش ابتدا سلولهاي فيبروبلاست از قطعه كوچكی از پوست بيمار استخراج شده و در محيط كشت اختصاصی تكثير میشود. سپس سلولهای تكثير شده مجددا در محل گود شده پوست مانند چين و چروك‌ها يا جوشگاههای ايجاد شده پس از زخم يا محل آكنه يا جوشگاههای ناشی از آسيب تزريق می‌گردد. فيبروبلاست در محل تزريق شروع به توليد كلاژن كرده و محل فرو رفتگی يا نقص پوستی را پر می‌كند كه اين موضوع با ميكروسكوپ الكترونی مورد تاييد قرار گرفته است.
از اين تكنيك در حال حاضر در كشورهای معدودی استفاده میشود و ايران جزو اولين كشورهايی است كه اين عمل را با موفقيت انجام داده است. در اين روش سلولها به طور تدريجی كلاژن سازی می‌كنند و لذا نتيجه در دراز مدت قابل مشاهده است.در اين روش كه در واقع يك روش سلولی خويش سازگار میباشد، سلولها متعلق به خود فرد است و لذا سيستم ايمني فرد تحريك نمیشود و اثر دراز مدت آن از نكاتی است كه ارجحيت اين روش را نسبت به ساير روش‌های تزريق مواد پركننده مثل تزريق اسيد هيالورونيك نشان می‌دهند، زيرا پايداری اثر در پركننده‌هايی مثل اسيد هيالورونيك موقتی و در حد چند ماه بوده و همواره خطر تحريك سيستم ايمنی وجود دارد.
RenuDermCell محصول سلولی اتولوگ است که جهت بهبود خطوط چین و چروک خط خنده، دور چشم، خط اخم و خط پیشانی و همچنین اسکار آکنه برخی نواحی با درجه خفیف تا شدید در بزرگسالان به کار می‌رود. با راه‌اندازی خط تولید این محصول، كشور ایران در رده ۱۳ كشور برتر دنیا در زمینه سلولهای بنیادی پوست و محصولات پوستی قرار گرفت.
به دنبال تحقیقاتی كــه از سال ٢٠٠٥ و ٢٠٠٦ مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی و پژوهشگران رویان در تولید فیبروبلاست، كراتینوسیت و ملانوسیت و تمام رده‌های پوستی آغاز كردند. این سلولها در درمان اسکارهای آكنه، اسکارهای اتروفیك، اسکارهای لیشمانیوزیز، زخم‌های مزمن، زخم‌های دیابتی و سوختگی‌های محدود مورد استفاده گسترده قرارگرفت که با نتایج مطلوبی همراه بوده است.
مقالات منتشر شده از سال‌های ٢٠٠٨ – ٢٠١٥ توسط تیم پژوهشگران مركز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه علوم پزشكی تهران و مركز تحقیقات پوست و سالك و پژوهشكده رویان زیر نظر اینجانب زمینه‌ای را فراهم كرد تا منجر به تولید فراورده های سلولی گردد. در حال حاضر مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی جزو معدود مراكزی است که سلول درمانی را در حوزه پوست به صورت فعال انجام می‌دهد و دارای دو كلین روم بالینی و تحقیقاتی و درمالب بسیار مجهز و دستگاه‌های بسیار پیشرفته میباشد. همچنین خط تولید این محصول توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده و مجوز GMP را دریافت كرده است.
در سلول درمانی، سلولهای فیبروبلاست از خود بیمار گرفته شده، تکثیر میشود و سپس به مناطق چین و چروک پیوند میشوند. با این روش (سلول درمانی) می‌توان با استفاده از سلولهای فیبروبلاست خود فرد، بهبودهای مناسبی را در ترمیم پوستی مشاهده نمود و از آنجایی که از سلولهای خود شخص استفاده میشود، عارضه دفع سلول وجود ندارد.فیبروبلاست‌های تزریق‌شده موجب افزایش پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی و افزایش سنتز کلاژن شده و از این طریق بازسازی پوست را تحریک میکنند.
بنابراین شروع اثر محصول رنیودرم‌سل سریع نبوده و روند اثرگذاری آن تدریجی است. طول مدت اثربخشی این محصول با توجه به مطالعات صورت گرفته ۳-۴ سال است. این محصول با کمی اصلاح مشابه LAVIV (azficel-T) محصول شرکت آمریکایی فیبروسل است. از محصول رنیودرم‌سل به‌ویژه برای بهبود چین‌وچروک‌های متوسط تا شدید دور لب بزرگسالان استفاده میشود.
بهترین روش جوانسازی پوست
این موضوع به خود فرد بستگی دارد که ترجیح می‌دهد با روش غیرتهاجمی، تغییری نسبی کند یا با جراحی پلاستیک تغییر قابل ملاحظه‌ای را شاهد باشد. جراحی و لیفت صورت به خانم‌ها و حتی برای جوانسازی پوست آقایان زیر ۵۰ سال توصیه نمیشود؛ زیرا بعد از ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تکرار دارد و به هر حال احتمال ایجاد کلوئید و جوشگاه در این جراحی وجود دارد. البته میزان عوارض به تکنیک انتخابی و تبحر جراح نیز بستگی دارد. بیشتر مراجعه‌کنندگان ترجیح می‌دهند زیبای طبیعی داشته باشند و تکنیک‌هایی را ترجیح می‌دهند که آثار افزایش سن بر روی پوست را با حداقل عوارض و زمان کمرنگ‌تر کنند.
نوع دوم فیلرها که امروزه استفاده میگردند از جنس «کلسیم هیدروکسی آپاتیت» میباشد. این ماده معدنی که مشابه ترکیب طبیعی موجود در استخوان انسان است از قوی ترین فیلرهای موجود بوده و برای پر کردن شیار‌های عمیق تر استفاده می‌گردد. از این فیلر برای گونه گذاری و پر کردن حاشیه‌های صورت هم استفاده میشود. این فیلر نیز دایمی نبوده و به طور متوسط بعد از یک و نیم سال تجزیه شده و از بین می‌رود.
نوع سوم فیلرهاکه از جنس «پلی لاکتیک اسید» و یا «پلی کربو لاکتون‌ها» هستند، پس از تزریق در محل سبب تحریک تولید کلاژنها میگردند و عمدتا جهت پر کردن شیار‌های نیمه تحتانی صورت به کار می‌روند. این مواد بر خلاف سایر فیلرها نتایج فوری نداشته و در عرض دوره چند ماهه باعث کلاژن سازی گردیده و نتایج اثر خود را نشان می‌دهند.
🟢 جوان سازی صورت با تزریق چربی
نوعی از فیلرها در واقع از جنس «چربی» بدن خود فرد هستند که طی مراحل لیپوساکشن از نواحی چربی دار بدن گرفته و پس از خالص‌سازی به منظور حجم دهی و یا رفع چروکهای عمیق در همان جلسه به عمق پوست تزریق میگردند که به مجموع این فرایند «لیپوترانسفراتولوگوس» یا تزریق چربی گفته میشود.
فیلرهای با ماندگاری طولانی‌تر یا «نیمه ماندگار» هم وجود دارند که از میکروسفرهای ماده‌ای به نام «پلی متیل متاکریلت» در ترکیب با کلاژن هستند و برای چروکهای عمیق‌تر و ایجاد حجم در گونه‌ها و لب‌ها و جوانسازی پوست و صورت بکار می‌روند. فیلرهای دیگر ماندگار از جنس «سیلیکون» و «پارافین» هم وجود دارند که بدلیل احتمال بالای عوارض جانبی دیگر مقبول نیستند. لازم به ذکر است که فیلرهایی از جنس کلاژن (شامل نوع گاوی و بیولوژیک) نیز وجود دارند که بدلیل ایجاد واکنش‌های آلرژیک زیاد مورد استفاده نمی‌باشند.
🟢 تزریق بوتاکس برای جوانسازی پوست و صورت
تزریق بوتاکس نیز به عنوان یک درمان شناخته شده ضدچروک و پیری به کار گرفته میشود. این ماده نوعی سم است که از فعالیت فیبرهای عصبی جلوگیری میکند. با تزریق بوتاکس، توکسین بوتولینوم به‌عنوان یک مهارکننده، مانع از تأثیر استیل‌کولین بر عضلاتی می‌گردد که تزریق در‌آن صورت‌گرفته و از اسپاسم و انقباض عضلانی تا مقطع زمانی معینی، جلوگیری می‌نماید. این تاثیر فقط به مدت ۴ تا ۶ماه فعال بوده و بتدریج و پس از گذشت ۳ماه، آرام آرام سطح سرمی آن کاهش‌یافته و حداکثر بین ۶ تا ۸ ماه غیرفعال می‌گردد.
از‌همین‌رو است که فواصل تزریق بوتاکس، بین ۴ تا ۶ ماه تعیین‌گشته و به بیانی دیگر در‌طی ۱سال، ۳بار تزریق بوتاکس کافی بوده و بیش‌از آن در‌طی ۱سال، توصیه نمیشود. در صورتی که نحوه تزریق آن و یا نوع محصول استاندارد نباشد، میتواند باعث عوارض بسیاری از جمله افتادگی پلک و ورم صورت شود.
3- جوانسازی پوست صورت با لیزر
از جمله روش های کم تهاجمی جوانسازی پوست شامل لیزرهای لایه بردار، مزولیفت، اندولیفت، رادیوفرکوئنسی، درماپن یا میکرونیدلینگ و امواج اولتراسوند است. در تمام این روش‌ها گرما ساختارهای قدیمی کلاژن را تخریب میکند و کلاژن‌سازی جدید را در بافتهای زیرین پوست تحریک خواهد کرد. البته محدودیت‌هایی هم وجود دارد؛ مثلا لیزرها تا حدی عمق نفوذ دارند یا رادیوفرکوئنسی نیاز به درجه گرمایی خاصی دارد و ممکن است عوارضی داشته باشد که البته میزان این عوارض در روش‌های جدیدتر به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. لیزرها از جمله لیزرهای CO2 فراکشنال، لیزر Er:YaG، LED که نوعی لیزر Diod است، IPL که نوعی نور متمرکز است و با تکنیک گرم‌کردن منجر به جوانسازی صورت میشوند.
🟡 جوان سازی با مزولیفت
مزولیفت یک روش مزوتراپی است که به کاهش چروک‌ها و بهبود خاصیت کشسانی پوست و سفتی بافت آن کمک میکند. مزولیفت باعث کاهش افتادگی و چروکهای پوست صورت و گردن میشود. این روش به تنهایی یا در همراهی با میکرونیدلینگ در جوانسازی پوست کاربرد دارد.
🟡 جوانسازی پوست با لیزر اندولیفت
اندویفت روشی نوین به منظور تحریک بافتهای عمقی جهت ساخت کلاژن‌های جدید به منظور کاهش افتادگی پوست و سفت‌سازی آن میباشد. در این پروسیجر، فیبری بسیار نازک (بدون نیاز به ایجاد سوراخ در بافت) وارد پوست میشود سپس در حد فاصل درم عمقی و بافت چربی قرار داده می شود. لیزر دایود از طریق فیبر دیگری به این فیبر متصل می‌گردد. با جابجا کردن فیبر در این ناحیه، انرژی لیزر دایود در طیف مادون قرمز تابانده میشود که منجر به سفت سازی سریع پوست، فعال‌سازی ساخت مجدد کلاژنها، اصلاح زوایای صورت، گردن و بازوها، افزایش حرارت و تحریک ساخت عروق و فعال‌سازی عملکرد متابولیک ماتریکس خارج سلولی میشود. نور لیزر تولید شده پس از عبور از فیبر نوری وارد بافت میشود که منجر به سفت‌سازی آنی پوست، ذوب شدن چربی‌های انباشته شده موضعی، تحریک سنتز کلاژنها که در اثر آن چند ماه بعد نمایان میشود. این لیزرها در آب و چربی جذب بالایی دارد و هرچه بافت از این نظر غنی‌تر باشد جذب بالاتر و نتیجه بهتری خواهد داشت. بهبود الاستیسیته و سفتی پوست در این روش بارز است.
🟡 دستگاه جوانسازی پوست آر اف فرکشنال
درماپن و آراف فرکشنال هر دو روش های هستند که برای جوانسازی پوست و صورت بکار می رود و هر دو در این نکته مشترک هستند که سوزن های متعدد وارد پوست می شود. درماپن از وارد شدن متعدد سوزنها به پوست به عنوان مکانیسم استفاده میکند و باعث ایجاد زخم های بسیار کوچک در پوست میشود. وقتی پوست به ترمیم این نقاط میپردازد کلاژن تولید شده و ناخوداگاه پوست جوان تر می شود. در مورد آراف فرکشنال وقتی سوزن ها وارد پوست میشوند بین سوزنها انرژی رادیویی مبادله میشود که باعث گرم شدن پوست و کلاژن سازی می شود. در واقع درماپن صرفاً از وارد شدن سوزن های متعدد و مکرر برای جوان سازی استفاده می کنند ولی آر اف فرکشنال با اینکه سوزن ها را وارد پوست می کند اما مکانیسم اصلی جوان سازی آن ارتباط رادیویی بین سوزن ها و ایجاد گرما است.
نکته دیگر عمق نفوذ سوزن ها در این دو دستگاه است. در درماپن حداکثر عمق نفوذ دو میلیمتر است ولی در اکثر دستگاه های آراف فرکشنال عمق نفوذ تا سه و نیم.میلیمتر میباشد.از نظر اثر همین دو دستگاه با هم متفاوت هستند. آراف فرکشنال اغلب باعث سفت شدن پوست و لیفت پوست میشود اما درماپن باعث جوانسازی سطحی پوست و شفاف شدن پوست می شود.مصرف خوراکی ترکیباتی از جمله پلی ساکاریدهای غضروفی که در بعضی از قرص ها امروزه در بازار یافت می شود نیز در مطالعات در جوان سازی پوست اثر بخشی داشته اند.
🟡 هایفوتراپی برای جوانسازی پوست
ساز و کار مورد استفاده در روش هایفوتراپی، بر اساس اولتراسوند ساده یا همان امواج صوتی است. با این تکنولوژی، پزشک انرژی امواج صوتی را در عمق دلخواهی در لایه‌های زیرین پوست متمرکز میکند، بدون اینکه آسیبی به سطح پوست برساند. استفاده از اولتراسوند پیش از این نیز در علم پزشکی سابقه داشته (بعنوان مثال دستگاه سونوگرافی) و از این جهت، از بی‌خطر بودن این سازوکار اطمینان حاصل شده است. این روش در یک جلسه و بدون تحمل درد و زمان و هزینه زیاد، از بهترین شیوه‌های حال حاضر در دنیا برای لیفت صورت است.
اثر هایفوتراپی ۳ ماه پس از آغاز درمان مشاهده میشود و در از بین بردن پلک‌های افتاده و آویزان، از بین بردن چین وچروک‌های صورت، چروکهای ریز و چین‌خوردگی‌های باریک اطراف چشم موثر است. این روش شلی پوست گردن و گونه‌ها را تا حدودی برطرف میکند و به رفع غبغب ، محکم‌شدن پوست صورت و کاهش عمق خط خنده و رفع افتادگی گوشه‌های لب کمک میکند. مزیت هایفوتراپی نسبت به سایر روش‌ها در این است که بدون اینکه هیچگونه جراحی انجام بگیرد لیفت صورت در یک یا چند جلسه انجام میشود. در صورتی که تعداد شات بر اساس افتادگی صورت به اندازه لازم باشد، تاثیرگذاری هایفوتراپی تا ۱ سال ماندگارخواهد بود.
4- سلول های بنیادی در جوانسازی پوست و صورت
سلولهاي فيبروبلاست نقش مهمي در حفظ داربست بافت پيوندی دارند و عملكرد اصلی آنها توليد پروتئين كلاژن میباشد. جديدترين تكنيك در جوانسازی پوست و صورت استفاده از سلولهای بنيادی پوست خود فرد به عنوان يك ماده پركننده زنده است كه توانايی تكثير و نيز توليد كلاژن را دارد كه ماده اصلی قوام ظاهر جوان پوست میباشد.
در این روش ابتدا سلولهاي فيبروبلاست از قطعه كوچكی از پوست بيمار استخراج شده و در محيط كشت اختصاصی تكثير میشود. سپس سلولهای تكثير شده مجددا در محل گود شده پوست مانند چين و چروك‌ها يا جوشگاههای ايجاد شده پس از زخم يا محل آكنه يا جوشگاههای ناشی از آسيب تزريق می‌گردد. فيبروبلاست در محل تزريق شروع به توليد كلاژن كرده و محل فرو رفتگی يا نقص پوستی را پر می‌كند كه اين موضوع با ميكروسكوپ الكترونی مورد تاييد قرار گرفته است.
از اين تكنيك در حال حاضر در كشورهای معدودی استفاده میشود و ايران جزو اولين كشورهايی است كه اين عمل را با موفقيت انجام داده است. در اين روش سلولها به طور تدريجی كلاژن سازی می‌كنند و لذا نتيجه در دراز مدت قابل مشاهده است.در اين روش كه در واقع يك روش سلولی خويش سازگار میباشد، سلولها متعلق به خود فرد است و لذا سيستم ايمني فرد تحريك نمیشود و اثر دراز مدت آن از نكاتی است كه ارجحيت اين روش را نسبت به ساير روش‌های تزريق مواد پركننده مثل تزريق اسيد هيالورونيك نشان می‌دهند، زيرا پايداری اثر در پركننده‌هايی مثل اسيد هيالورونيك موقتی و در حد چند ماه بوده و همواره خطر تحريك سيستم ايمنی وجود دارد.
RenuDermCell محصول سلولی اتولوگ است که جهت بهبود خطوط چین و چروک خط خنده، دور چشم، خط اخم و خط پیشانی و همچنین اسکار آکنه برخی نواحی با درجه خفیف تا شدید در بزرگسالان به کار می‌رود. با راه‌اندازی خط تولید این محصول، كشور ایران در رده ۱۳ كشور برتر دنیا در زمینه سلولهای بنیادی پوست و محصولات پوستی قرار گرفت.
به دنبال تحقیقاتی كــه از سال ٢٠٠٥ و ٢٠٠٦ مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی و پژوهشگران رویان در تولید فیبروبلاست، كراتینوسیت و ملانوسیت و تمام رده‌های پوستی آغاز كردند. این سلولها در درمان اسکارهای آكنه، اسکارهای اتروفیك، اسکارهای لیشمانیوزیز، زخم‌های مزمن، زخم‌های دیابتی و سوختگی‌های محدود مورد استفاده گسترده قرارگرفت که با نتایج مطلوبی همراه بوده است.
مقالات منتشر شده از سال‌های ٢٠٠٨ – ٢٠١٥ توسط تیم پژوهشگران مركز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه علوم پزشكی تهران و مركز تحقیقات پوست و سالك و پژوهشكده رویان زیر نظر اینجانب زمینه‌ای را فراهم كرد تا منجر به تولید فراورده های سلولی گردد. در حال حاضر مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی جزو معدود مراكزی است که سلول درمانی را در حوزه پوست به صورت فعال انجام می‌دهد و دارای دو كلین روم بالینی و تحقیقاتی و درمالب بسیار مجهز و دستگاه‌های بسیار پیشرفته میباشد. همچنین خط تولید این محصول توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده و مجوز GMP را دریافت كرده است.
در سلول درمانی، سلولهای فیبروبلاست از خود بیمار گرفته شده، تکثیر میشود و سپس به مناطق چین و چروک پیوند میشوند. با این روش (سلول درمانی) می‌توان با استفاده از سلولهای فیبروبلاست خود فرد، بهبودهای مناسبی را در ترمیم پوستی مشاهده نمود و از آنجایی که از سلولهای خود شخص استفاده میشود، عارضه دفع سلول وجود ندارد.فیبروبلاست‌های تزریق‌شده موجب افزایش پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی و افزایش سنتز کلاژن شده و از این طریق بازسازی پوست را تحریک میکنند.
بنابراین شروع اثر محصول رنیودرم‌سل سریع نبوده و روند اثرگذاری آن تدریجی است. طول مدت اثربخشی این محصول با توجه به مطالعات صورت گرفته ۳-۴ سال است. این محصول با کمی اصلاح مشابه LAVIV (azficel-T) محصول شرکت آمریکایی فیبروسل است. از محصول رنیودرم‌سل به‌ویژه برای بهبود چین‌وچروک‌های متوسط تا شدید دور لب بزرگسالان استفاده میشود.
بهترین روش جوانسازی پوست
این موضوع به خود فرد بستگی دارد که ترجیح می‌دهد با روش غیرتهاجمی، تغییری نسبی کند یا با جراحی پلاستیک تغییر قابل ملاحظه‌ای را شاهد باشد. جراحی و لیفت صورت به خانم‌ها و حتی برای جوانسازی پوست آقایان زیر ۵۰ سال توصیه نمیشود؛ زیرا بعد از ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تکرار دارد و به هر حال احتمال ایجاد کلوئید و جوشگاه در این جراحی وجود دارد. البته میزان عوارض به تکنیک انتخابی و تبحر جراح نیز بستگی دارد. بیشتر مراجعه‌کنندگان ترجیح می‌دهند زیبای طبیعی داشته باشند و تکنیک‌هایی را ترجیح می‌دهند که آثار افزایش سن بر روی پوست را با حداقل عوارض و زمان کمرنگ‌تر کنند.
برای جوانسازی صورت، ترمیم کامل چین و چروک با امکانات و علم امروز امری ناممکن است ولی بر اساس تقسیم‌بندی شدت چین و چروک ها، راهکارهای درمانی متفاوتی وجود دارد، معمولا در چروکهای خفیف و متوسط تکنیک‌های موضعی و سایر تکنیک‌های محرک کارایی خواهند داشت ولی در چروکهای عمیق علاوه بر این روش‌ها باید از تکنیک های جراحی نیز کمک گرفت.
به طور کلی انواع جوانسازی پوست را می توان به دسته های غیر تهاجمی (کرم و ماسک های جوانسازی پوست)، کمتر تهاجمی (اندولیفت، هایفو، تزریق ژل و بوتاکس) و تهاجمی (جراحی پلاستیک زیبایی) تقسیم بندی نمود. که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
1- کرم جوانسازی پوست
اولین مرحله درمان های موضعی کرم های ضد چروک هستند که بر اساس مواد تشکیل دهنده انواع متفاوتی دارد که باعث جوانسازی پوست و صورت و از بین رفتن چروک می شوند. سردسته كرم‌های ضد‌چروك، كرم‌های اسيد ميوه است. تركيبات اسيد ميوه سلولهای زير پوست را تحريك می‌كنند تا كلاژن‌سازی و ساخت الاستين زياد شود. اسيدهای ميوه از ميوه‌های طبيعی گرفته میشوند و نوع ديگر اين نوع كرم‌ها تركيبات ترتينوئين هستند. ترتينوئين شكل تغيير يافته ويتامين A است. ترتينوئين درمان اصلی جوش‌های زير پوستی است اما میتواند در بهبود چروك‌ها نيز بسيار موثر باشد، چون در دراز مدت روی سنتز كلاژن تاثير می‌گذارد. در واقع تاثير ترتينوئين روی كلاژن‌سازی ۹ ماه بعد از مصرفش اتفاق می‌افتد.
دسته ديگر از كرم‌های ضد‌چروك، كرم‌های حاوی اسيد هيالورونيك است که برای جوانسازی دور چشم و پوست صورت هستند. هيالورونيك اسيد ماده‌ای است كه زير پوست قرار دارد و كم شدن آن باعث به وجود آمدن چروك میشود و اين نوع كرم‌ها ساخت اين ماده را تحريك می‌كنند تا كلاژن‌سازی بيشتر شود. بنابراين تمام كرم‌های ضد‌چروك به‌دنبال تحريك كلاژن‌سازی پوست هستند تا توليد آن در پوست را افزايش دهند. نقش درمان اين كرم‌ها از نقش پيشگيری‌كننده آنها كمتر است و بيشتر اين كرم‌ها از به وجود آمدن چروك‌ها پيشگيری می‌كنند. برای چرو‌ك‌های وسيع و عميقی كه اتفاق افتاده است بايد از روش‌های ديگر استفاده كرد، ولي براي جلوگيری از عميق‌تر شدن چروك‌ها استفاده از اين كرم‌ها میتواند مفيد باشد.
2- جوانسازی سریع با تزریق ژل، بوتاکس و چربی
🟢 جوانسازی پوست با تزریق ژل
ژل‌ها یا با عبارت کلی تر پرکننده ها موادی هستند که در زیر پوست تزریق میشود تا فرورفتگی را که ایجاد خط و خطوطی بر پوست کرده است، پر کند و باعث جوانسازی پوست و صورت شوند. این مواد را برای پرکردن چروکهای عمیق مانند خط خنده استفاده میکنند. این قبیل پرکننده‌ها کاربرد بیشتری در افراد مسن دارند و در افراد جوان‌تر برای زیبایی بیشتر و افزایش حجم مثل لب یا گونه استفاده میشود. پرکننده‌ها برحسب نوع آنها چند ماه تا چند سال در پوست مانده و پس از آن نیاز به تزریق مکرر دارند.
انواع مختلفی از فیلرها تولید شده‌اند ولی بیشترین نوع مورد استفاده در دنیا فیلرهایی از جنس «اسید هیالورونیک» هستند. هیالورونیک اسید به طور طبیعی و با غلظت بالا در بافت زمینه‌ای پوست و در بافتهای نگه دارنده ای مثل غضروف و مایع مفصلی بدن ما وجود دارد که با افزایش سن غلظت و مقدار آن کاهش می‌یابد و این کاهش در پوست مسبب ایجاد شلی و چروک میباشد. بنابراین تزریق فیلرهایی از این جنس میتواند باعث ترمیم و احیاء چروک‌ها، پر کردن شیار‌های طبیعی مثل خطوط خنده، جوانسازی لب با تزریق ژل لب و همچنین سفتی و لیفتینگ پوست شود. اکثر فیلرهای از جنس اسید هیالورونیک بین شش ماه تا یکسال دوام دارند.
نوع دوم فیلرها که امروزه استفاده میگردند از جنس «کلسیم هیدروکسی آپاتیت» میباشد. این ماده معدنی که مشابه ترکیب طبیعی موجود در استخوان انسان است از قوی ترین فیلرهای موجود بوده و برای پر کردن شیار‌های عمیق تر استفاده می‌گردد. از این فیلر برای گونه گذاری و پر کردن حاشیه‌های صورت هم استفاده میشود. این فیلر نیز دایمی نبوده و به طور متوسط بعد از یک و نیم سال تجزیه شده و از بین می‌رود.
نوع سوم فیلرهاکه از جنس «پلی لاکتیک اسید» و یا «پلی کربو لاکتون‌ها» هستند، پس از تزریق در محل سبب تحریک تولید کلاژنها میگردند و عمدتا جهت پر کردن شیار‌های نیمه تحتانی صورت به کار می‌روند. این مواد بر خلاف سایر فیلرها نتایج فوری نداشته و در عرض دوره چند ماهه باعث کلاژن سازی گردیده و نتایج اثر خود را نشان می‌دهند.
🟢 جوان سازی صورت با تزریق چربی
نوعی از فیلرها در واقع از جنس «چربی» بدن خود فرد هستند که طی مراحل لیپوساکشن از نواحی چربی دار بدن گرفته و پس از خالص‌سازی به منظور حجم دهی و یا رفع چروکهای عمیق در همان جلسه به عمق پوست تزریق میگردند که به مجموع این فرایند «لیپوترانسفراتولوگوس» یا تزریق چربی گفته میشود.
فیلرهای با ماندگاری طولانی‌تر یا «نیمه ماندگار» هم وجود دارند که از میکروسفرهای ماده‌ای به نام «پلی متیل متاکریلت» در ترکیب با کلاژن هستند و برای چروکهای عمیق‌تر و ایجاد حجم در گونه‌ها و لب‌ها و جوانسازی پوست و صورت بکار می‌روند. فیلرهای دیگر ماندگار از جنس «سیلیکون» و «پارافین» هم وجود دارند که بدلیل احتمال بالای عوارض جانبی دیگر مقبول نیستند. لازم به ذکر است که فیلرهایی از جنس کلاژن (شامل نوع گاوی و بیولوژیک) نیز وجود دارند که بدلیل ایجاد واکنش‌های آلرژیک زیاد مورد استفاده نمی‌باشند.
🟢 تزریق بوتاکس برای جوانسازی پوست و صورت
تزریق بوتاکس نیز به عنوان یک درمان شناخته شده ضدچروک و پیری به کار گرفته میشود. این ماده نوعی سم است که از فعالیت فیبرهای عصبی جلوگیری میکند. با تزریق بوتاکس، توکسین بوتولینوم به‌عنوان یک مهارکننده، مانع از تأثیر استیل‌کولین بر عضلاتی می‌گردد که تزریق در‌آن صورت‌گرفته و از اسپاسم و انقباض عضلانی تا مقطع زمانی معینی، جلوگیری می‌نماید. این تاثیر فقط به مدت ۴ تا ۶ماه فعال بوده و بتدریج و پس از گذشت ۳ماه، آرام آرام سطح سرمی آن کاهش‌یافته و حداکثر بین ۶ تا ۸ ماه غیرفعال می‌گردد.
از‌همین‌رو است که فواصل تزریق بوتاکس، بین ۴ تا ۶ ماه تعیین‌گشته و به بیانی دیگر در‌طی ۱سال، ۳بار تزریق بوتاکس کافی بوده و بیش‌از آن در‌طی ۱سال، توصیه نمیشود. در صورتی که نحوه تزریق آن و یا نوع محصول استاندارد نباشد، میتواند باعث عوارض بسیاری از جمله افتادگی پلک و ورم صورت شود.
3- جوانسازی پوست صورت با لیزر
از جمله روش های کم تهاجمی جوانسازی پوست شامل لیزرهای لایه بردار، مزولیفت، اندولیفت، رادیوفرکوئنسی، درماپن یا میکرونیدلینگ و امواج اولتراسوند است. در تمام این روش‌ها گرما ساختارهای قدیمی کلاژن را تخریب میکند و کلاژن‌سازی جدید را در بافتهای زیرین پوست تحریک خواهد کرد. البته محدودیت‌هایی هم وجود دارد؛ مثلا لیزرها تا حدی عمق نفوذ دارند یا رادیوفرکوئنسی نیاز به درجه گرمایی خاصی دارد و ممکن است عوارضی داشته باشد که البته میزان این عوارض در روش‌های جدیدتر به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. لیزرها از جمله لیزرهای CO2 فراکشنال، لیزر Er:YaG، LED که نوعی لیزر Diod است، IPL که نوعی نور متمرکز است و با تکنیک گرم‌کردن منجر به جوانسازی صورت میشوند.
🟡 جوان سازی با مزولیفت
مزولیفت یک روش مزوتراپی است که به کاهش چروک‌ها و بهبود خاصیت کشسانی پوست و سفتی بافت آن کمک میکند. مزولیفت باعث کاهش افتادگی و چروکهای پوست صورت و گردن میشود. این روش به تنهایی یا در همراهی با میکرونیدلینگ در جوانسازی پوست کاربرد دارد.
🟡 جوانسازی پوست با لیزر اندولیفت
اندویفت روشی نوین به منظور تحریک بافتهای عمقی جهت ساخت کلاژن‌های جدید به منظور کاهش افتادگی پوست و سفت‌سازی آن میباشد. در این پروسیجر، فیبری بسیار نازک (بدون نیاز به ایجاد سوراخ در بافت) وارد پوست میشود سپس در حد فاصل درم عمقی و بافت چربی قرار داده می شود. لیزر دایود از طریق فیبر دیگری به این فیبر متصل می‌گردد. با جابجا کردن فیبر در این ناحیه، انرژی لیزر دایود در طیف مادون قرمز تابانده میشود که منجر به سفت سازی سریع پوست، فعال‌سازی ساخت مجدد کلاژنها، اصلاح زوایای صورت، گردن و بازوها، افزایش حرارت و تحریک ساخت عروق و فعال‌سازی عملکرد متابولیک ماتریکس خارج سلولی میشود. نور لیزر تولید شده پس از عبور از فیبر نوری وارد بافت میشود که منجر به سفت‌سازی آنی پوست، ذوب شدن چربی‌های انباشته شده موضعی، تحریک سنتز کلاژنها که در اثر آن چند ماه بعد نمایان میشود. این لیزرها در آب و چربی جذب بالایی دارد و هرچه بافت از این نظر غنی‌تر باشد جذب بالاتر و نتیجه بهتری خواهد داشت. بهبود الاستیسیته و سفتی پوست در این روش بارز است.
🟡 دستگاه جوانسازی پوست آر اف فرکشنال
درماپن و آراف فرکشنال هر دو روش های هستند که برای جوانسازی پوست و صورت بکار می رود و هر دو در این نکته مشترک هستند که سوزن های متعدد وارد پوست می شود. درماپن از وارد شدن متعدد سوزنها به پوست به عنوان مکانیسم استفاده میکند و باعث ایجاد زخم های بسیار کوچک در پوست میشود. وقتی پوست به ترمیم این نقاط میپردازد کلاژن تولید شده و ناخوداگاه پوست جوان تر می شود. در مورد آراف فرکشنال وقتی سوزن ها وارد پوست میشوند بین سوزنها انرژی رادیویی مبادله میشود که باعث گرم شدن پوست و کلاژن سازی می شود. در واقع درماپن صرفاً از وارد شدن سوزن های متعدد و مکرر برای جوان سازی استفاده می کنند ولی آر اف فرکشنال با اینکه سوزن ها را وارد پوست می کند اما مکانیسم اصلی جوان سازی آن ارتباط رادیویی بین سوزن ها و ایجاد گرما است.
نکته دیگر عمق نفوذ سوزن ها در این دو دستگاه است. در درماپن حداکثر عمق نفوذ دو میلیمتر است ولی در اکثر دستگاه های آراف فرکشنال عمق نفوذ تا سه و نیم.میلیمتر میباشد.از نظر اثر همین دو دستگاه با هم متفاوت هستند. آراف فرکشنال اغلب باعث سفت شدن پوست و لیفت پوست میشود اما درماپن باعث جوانسازی سطحی پوست و شفاف شدن پوست می شود.مصرف خوراکی ترکیباتی از جمله پلی ساکاریدهای غضروفی که در بعضی از قرص ها امروزه در بازار یافت می شود نیز در مطالعات در جوان سازی پوست اثر بخشی داشته اند.
🟡 هایفوتراپی برای جوانسازی پوست
ساز و کار مورد استفاده در روش هایفوتراپی، بر اساس اولتراسوند ساده یا همان امواج صوتی است. با این تکنولوژی، پزشک انرژی امواج صوتی را در عمق دلخواهی در لایه‌های زیرین پوست متمرکز میکند، بدون اینکه آسیبی به سطح پوست برساند. استفاده از اولتراسوند پیش از این نیز در علم پزشکی سابقه داشته (بعنوان مثال دستگاه سونوگرافی) و از این جهت، از بی‌خطر بودن این سازوکار اطمینان حاصل شده است. این روش در یک جلسه و بدون تحمل درد و زمان و هزینه زیاد، از بهترین شیوه‌های حال حاضر در دنیا برای لیفت صورت است.
اثر هایفوتراپی ۳ ماه پس از آغاز درمان مشاهده میشود و در از بین بردن پلک‌های افتاده و آویزان، از بین بردن چین وچروک‌های صورت، چروکهای ریز و چین‌خوردگی‌های باریک اطراف چشم موثر است. این روش شلی پوست گردن و گونه‌ها را تا حدودی برطرف میکند و به رفع غبغب ، محکم‌شدن پوست صورت و کاهش عمق خط خنده و رفع افتادگی گوشه‌های لب کمک میکند. مزیت هایفوتراپی نسبت به سایر روش‌ها در این است که بدون اینکه هیچگونه جراحی انجام بگیرد لیفت صورت در یک یا چند جلسه انجام میشود. در صورتی که تعداد شات بر اساس افتادگی صورت به اندازه لازم باشد، تاثیرگذاری هایفوتراپی تا ۱ سال ماندگارخواهد بود.
4- سلول های بنیادی در جوانسازی پوست و صورت
سلولهاي فيبروبلاست نقش مهمي در حفظ داربست بافت پيوندی دارند و عملكرد اصلی آنها توليد پروتئين كلاژن میباشد. جديدترين تكنيك در جوانسازی پوست و صورت استفاده از سلولهای بنيادی پوست خود فرد به عنوان يك ماده پركننده زنده است كه توانايی تكثير و نيز توليد كلاژن را دارد كه ماده اصلی قوام ظاهر جوان پوست میباشد.
در این روش ابتدا سلولهاي فيبروبلاست از قطعه كوچكی از پوست بيمار استخراج شده و در محيط كشت اختصاصی تكثير میشود. سپس سلولهای تكثير شده مجددا در محل گود شده پوست مانند چين و چروك‌ها يا جوشگاههای ايجاد شده پس از زخم يا محل آكنه يا جوشگاههای ناشی از آسيب تزريق می‌گردد. فيبروبلاست در محل تزريق شروع به توليد كلاژن كرده و محل فرو رفتگی يا نقص پوستی را پر می‌كند كه اين موضوع با ميكروسكوپ الكترونی مورد تاييد قرار گرفته است.
از اين تكنيك در حال حاضر در كشورهای معدودی استفاده میشود و ايران جزو اولين كشورهايی است كه اين عمل را با موفقيت انجام داده است. در اين روش سلولها به طور تدريجی كلاژن سازی می‌كنند و لذا نتيجه در دراز مدت قابل مشاهده است.در اين روش كه در واقع يك روش سلولی خويش سازگار میباشد، سلولها متعلق به خود فرد است و لذا سيستم ايمني فرد تحريك نمیشود و اثر دراز مدت آن از نكاتی است كه ارجحيت اين روش را نسبت به ساير روش‌های تزريق مواد پركننده مثل تزريق اسيد هيالورونيك نشان می‌دهند، زيرا پايداری اثر در پركننده‌هايی مثل اسيد هيالورونيك موقتی و در حد چند ماه بوده و همواره خطر تحريك سيستم ايمنی وجود دارد.
RenuDermCell محصول سلولی اتولوگ است که جهت بهبود خطوط چین و چروک خط خنده، دور چشم، خط اخم و خط پیشانی و همچنین اسکار آکنه برخی نواحی با درجه خفیف تا شدید در بزرگسالان به کار می‌رود. با راه‌اندازی خط تولید این محصول، كشور ایران در رده ۱۳ كشور برتر دنیا در زمینه سلولهای بنیادی پوست و محصولات پوستی قرار گرفت.
به دنبال تحقیقاتی كــه از سال ٢٠٠٥ و ٢٠٠٦ مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی و پژوهشگران رویان در تولید فیبروبلاست، كراتینوسیت و ملانوسیت و تمام رده‌های پوستی آغاز كردند. این سلولها در درمان اسکارهای آكنه، اسکارهای اتروفیك، اسکارهای لیشمانیوزیز، زخم‌های مزمن، زخم‌های دیابتی و سوختگی‌های محدود مورد استفاده گسترده قرارگرفت که با نتایج مطلوبی همراه بوده است.
مقالات منتشر شده از سال‌های ٢٠٠٨ – ٢٠١٥ توسط تیم پژوهشگران مركز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه علوم پزشكی تهران و مركز تحقیقات پوست و سالك و پژوهشكده رویان زیر نظر اینجانب زمینه‌ای را فراهم كرد تا منجر به تولید فراورده های سلولی گردد. در حال حاضر مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی جزو معدود مراكزی است که سلول درمانی را در حوزه پوست به صورت فعال انجام می‌دهد و دارای دو كلین روم بالینی و تحقیقاتی و درمالب بسیار مجهز و دستگاه‌های بسیار پیشرفته میباشد. همچنین خط تولید این محصول توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده و مجوز GMP را دریافت كرده است.
در سلول درمانی، سلولهای فیبروبلاست از خود بیمار گرفته شده، تکثیر میشود و سپس به مناطق چین و چروک پیوند میشوند. با این روش (سلول درمانی) می‌توان با استفاده از سلولهای فیبروبلاست خود فرد، بهبودهای مناسبی را در ترمیم پوستی مشاهده نمود و از آنجایی که از سلولهای خود شخص استفاده میشود، عارضه دفع سلول وجود ندارد.فیبروبلاست‌های تزریق‌شده موجب افزایش پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی و افزایش سنتز کلاژن شده و از این طریق بازسازی پوست را تحریک میکنند.
بنابراین شروع اثر محصول رنیودرم‌سل سریع نبوده و روند اثرگذاری آن تدریجی است. طول مدت اثربخشی این محصول با توجه به مطالعات صورت گرفته ۳-۴ سال است. این محصول با کمی اصلاح مشابه LAVIV (azficel-T) محصول شرکت آمریکایی فیبروسل است. از محصول رنیودرم‌سل به‌ویژه برای بهبود چین‌وچروک‌های متوسط تا شدید دور لب بزرگسالان استفاده میشود.
بهترین روش جوانسازی پوست
این موضوع به خود فرد بستگی دارد که ترجیح می‌دهد با روش غیرتهاجمی، تغییری نسبی کند یا با جراحی پلاستیک تغییر قابل ملاحظه‌ای را شاهد باشد. جراحی و لیفت صورت به خانم‌ها و حتی برای جوانسازی پوست آقایان زیر ۵۰ سال توصیه نمیشود؛ زیرا بعد از ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تکرار دارد و به هر حال احتمال ایجاد کلوئید و جوشگاه در این جراحی وجود دارد. البته میزان عوارض به تکنیک انتخابی و تبحر جراح نیز بستگی دارد. بیشتر مراجعه‌کنندگان ترجیح می‌دهند زیبای طبیعی داشته باشند و تکنیک‌هایی را ترجیح می‌دهند که آثار افزایش سن بر روی پوست را با حداقل عوارض و زمان کمرنگ‌تر کنند.
⛔ الکل هم یکی از مواردی است که به عروق خونی آسیب می‌رساند، اختلالات انعقادی ایجاد میکند، متابولیسم سلولها را تغییر داده و تولید رادیکالهای آزاد را افزایش می‌دهد. به علاوه، الکل بر کبد تاثیر می‌گذارد و مانع نقش این اندام در دفع مواد زائد میشود. درنتیجه مواد سمی در اندامهای مختلف و به خصوص پوست جمع میشوند و تیرگی، خشکی و شل شدن بافتهای پوست را در پی خواهند داشت.
⛔ تغذیه ناسالم که ناشی از تغییر در جنبه‌های مختلف زندگی است معمولا با مصرف بیشتر غذاهای چرب و سرخ شده، تنقلات شور و شیرینی جات همراه است. مصرف خوراکی‌های بدون ارزش غذایی و کاهش میوه‌ها و سبزیجات در تغذیه امروز موجب کاهش دریافت ویتامینها و آنتی اکسیدانها میشود و درنتیجه تیرگی و خستگی پوست را نشان می‌دهد. یکی از بهترین روش‌های حفظ سلامت و شادابی و جوانسازی پوست و صورت توجه به تغذیه درست، گنجاندن مقدار فراوان میوه ها، سبزیجات و اسیدهای چرب ضروری و به حداقل رساندن غذاهای آماده و صنعتی است.
علاوه بر عوامل ذکرشده باید اشاره کرد حالت بد خوابیدن، اخم کردن و خندیدن نیز زمینه ساز چروکهای پوستی میشود، به خصوص افرادی که زیاد اخم میکنند به دلیل انقباضات عضلات بیشتر دچار چروکهای پوستی خواهند شد.
بهترین و موثرترین روش جوانسازی پوست
برای جوانسازی صورت، ترمیم کامل چین و چروک با امکانات و علم امروز امری ناممکن است ولی بر اساس تقسیم‌بندی شدت چین و چروک ها، راهکارهای درمانی متفاوتی وجود دارد، معمولا در چروکهای خفیف و متوسط تکنیک‌های موضعی و سایر تکنیک‌های محرک کارایی خواهند داشت ولی در چروکهای عمیق علاوه بر این روش‌ها باید از تکنیک های جراحی نیز کمک گرفت.
به طور کلی انواع جوانسازی پوست را می توان به دسته های غیر تهاجمی (کرم و ماسک های جوانسازی پوست)، کمتر تهاجمی (اندولیفت، هایفو، تزریق ژل و بوتاکس) و تهاجمی (جراحی پلاستیک زیبایی) تقسیم بندی نمود. که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
1- کرم جوانسازی پوست
اولین مرحله درمان های موضعی کرم های ضد چروک هستند که بر اساس مواد تشکیل دهنده انواع متفاوتی دارد که باعث جوانسازی پوست و صورت و از بین رفتن چروک می شوند. سردسته كرم‌های ضد‌چروك، كرم‌های اسيد ميوه است. تركيبات اسيد ميوه سلولهای زير پوست را تحريك می‌كنند تا كلاژن‌سازی و ساخت الاستين زياد شود. اسيدهای ميوه از ميوه‌های طبيعی گرفته میشوند و نوع ديگر اين نوع كرم‌ها تركيبات ترتينوئين هستند. ترتينوئين شكل تغيير يافته ويتامين A است. ترتينوئين درمان اصلی جوش‌های زير پوستی است اما میتواند در بهبود چروك‌ها نيز بسيار موثر باشد، چون در دراز مدت روی سنتز كلاژن تاثير می‌گذارد. در واقع تاثير ترتينوئين روی كلاژن‌سازی ۹ ماه بعد از مصرفش اتفاق می‌افتد.
دسته ديگر از كرم‌های ضد‌چروك، كرم‌های حاوی اسيد هيالورونيك است که برای جوانسازی دور چشم و پوست صورت هستند. هيالورونيك اسيد ماده‌ای است كه زير پوست قرار دارد و كم شدن آن باعث به وجود آمدن چروك میشود و اين نوع كرم‌ها ساخت اين ماده را تحريك می‌كنند تا كلاژن‌سازی بيشتر شود. بنابراين تمام كرم‌های ضد‌چروك به‌دنبال تحريك كلاژن‌سازی پوست هستند تا توليد آن در پوست را افزايش دهند. نقش درمان اين كرم‌ها از نقش پيشگيری‌كننده آنها كمتر است و بيشتر اين كرم‌ها از به وجود آمدن چروك‌ها پيشگيری می‌كنند. برای چرو‌ك‌های وسيع و عميقی كه اتفاق افتاده است بايد از روش‌های ديگر استفاده كرد، ولي براي جلوگيری از عميق‌تر شدن چروك‌ها استفاده از اين كرم‌ها میتواند مفيد باشد.
2- جوانسازی سریع با تزریق ژل، بوتاکس و چربی
🟢 جوانسازی پوست با تزریق ژل
ژل‌ها یا با عبارت کلی تر پرکننده ها موادی هستند که در زیر پوست تزریق میشود تا فرورفتگی را که ایجاد خط و خطوطی بر پوست کرده است، پر کند و باعث جوانسازی پوست و صورت شوند. این مواد را برای پرکردن چروکهای عمیق مانند خط خنده استفاده میکنند. این قبیل پرکننده‌ها کاربرد بیشتری در افراد مسن دارند و در افراد جوان‌تر برای زیبایی بیشتر و افزایش حجم مثل لب یا گونه استفاده میشود. پرکننده‌ها برحسب نوع آنها چند ماه تا چند سال در پوست مانده و پس از آن نیاز به تزریق مکرر دارند.
انواع مختلفی از فیلرها تولید شده‌اند ولی بیشترین نوع مورد استفاده در دنیا فیلرهایی از جنس «اسید هیالورونیک» هستند. هیالورونیک اسید به طور طبیعی و با غلظت بالا در بافت زمینه‌ای پوست و در بافتهای نگه دارنده ای مثل غضروف و مایع مفصلی بدن ما وجود دارد که با افزایش سن غلظت و مقدار آن کاهش می‌یابد و این کاهش در پوست مسبب ایجاد شلی و چروک میباشد. بنابراین تزریق فیلرهایی از این جنس میتواند باعث ترمیم و احیاء چروک‌ها، پر کردن شیار‌های طبیعی مثل خطوط خنده، جوانسازی لب با تزریق ژل لب و همچنین سفتی و لیفتینگ پوست شود. اکثر فیلرهای از جنس اسید هیالورونیک بین شش ماه تا یکسال دوام دارند.
نوع دوم فیلرها که امروزه استفاده میگردند از جنس «کلسیم هیدروکسی آپاتیت» میباشد. این ماده معدنی که مشابه ترکیب طبیعی موجود در استخوان انسان است از قوی ترین فیلرهای موجود بوده و برای پر کردن شیار‌های عمیق تر استفاده می‌گردد. از این فیلر برای گونه گذاری و پر کردن حاشیه‌های صورت هم استفاده میشود. این فیلر نیز دایمی نبوده و به طور متوسط بعد از یک و نیم سال تجزیه شده و از بین می‌رود.
نوع سوم فیلرهاکه از جنس «پلی لاکتیک اسید» و یا «پلی کربو لاکتون‌ها» هستند، پس از تزریق در محل سبب تحریک تولید کلاژنها میگردند و عمدتا جهت پر کردن شیار‌های نیمه تحتانی صورت به کار می‌روند. این مواد بر خلاف سایر فیلرها نتایج فوری نداشته و در عرض دوره چند ماهه باعث کلاژن سازی گردیده و نتایج اثر خود را نشان می‌دهند.
🟢 جوان سازی صورت با تزریق چربی
نوعی از فیلرها در واقع از جنس «چربی» بدن خود فرد هستند که طی مراحل لیپوساکشن از نواحی چربی دار بدن گرفته و پس از خالص‌سازی به منظور حجم دهی و یا رفع چروکهای عمیق در همان جلسه به عمق پوست تزریق میگردند که به مجموع این فرایند «لیپوترانسفراتولوگوس» یا تزریق چربی گفته میشود.
فیلرهای با ماندگاری طولانی‌تر یا «نیمه ماندگار» هم وجود دارند که از میکروسفرهای ماده‌ای به نام «پلی متیل متاکریلت» در ترکیب با کلاژن هستند و برای چروکهای عمیق‌تر و ایجاد حجم در گونه‌ها و لب‌ها و جوانسازی پوست و صورت بکار می‌روند. فیلرهای دیگر ماندگار از جنس «سیلیکون» و «پارافین» هم وجود دارند که بدلیل احتمال بالای عوارض جانبی دیگر مقبول نیستند. لازم به ذکر است که فیلرهایی از جنس کلاژن (شامل نوع گاوی و بیولوژیک) نیز وجود دارند که بدلیل ایجاد واکنش‌های آلرژیک زیاد مورد استفاده نمی‌باشند.
🟢 تزریق بوتاکس برای جوانسازی پوست و صورت
تزریق بوتاکس نیز به عنوان یک درمان شناخته شده ضدچروک و پیری به کار گرفته میشود. این ماده نوعی سم است که از فعالیت فیبرهای عصبی جلوگیری میکند. با تزریق بوتاکس، توکسین بوتولینوم به‌عنوان یک مهارکننده، مانع از تأثیر استیل‌کولین بر عضلاتی می‌گردد که تزریق در‌آن صورت‌گرفته و از اسپاسم و انقباض عضلانی تا مقطع زمانی معینی، جلوگیری می‌نماید. این تاثیر فقط به مدت ۴ تا ۶ماه فعال بوده و بتدریج و پس از گذشت ۳ماه، آرام آرام سطح سرمی آن کاهش‌یافته و حداکثر بین ۶ تا ۸ ماه غیرفعال می‌گردد.
از‌همین‌رو است که فواصل تزریق بوتاکس، بین ۴ تا ۶ ماه تعیین‌گشته و به بیانی دیگر در‌طی ۱سال، ۳بار تزریق بوتاکس کافی بوده و بیش‌از آن در‌طی ۱سال، توصیه نمیشود. در صورتی که نحوه تزریق آن و یا نوع محصول استاندارد نباشد، میتواند باعث عوارض بسیاری از جمله افتادگی پلک و ورم صورت شود.
3- جوانسازی پوست صورت با لیزر
از جمله روش های کم تهاجمی جوانسازی پوست شامل لیزرهای لایه بردار، مزولیفت، اندولیفت، رادیوفرکوئنسی، درماپن یا میکرونیدلینگ و امواج اولتراسوند است. در تمام این روش‌ها گرما ساختارهای قدیمی کلاژن را تخریب میکند و کلاژن‌سازی جدید را در بافتهای زیرین پوست تحریک خواهد کرد. البته محدودیت‌هایی هم وجود دارد؛ مثلا لیزرها تا حدی عمق نفوذ دارند یا رادیوفرکوئنسی نیاز به درجه گرمایی خاصی دارد و ممکن است عوارضی داشته باشد که البته میزان این عوارض در روش‌های جدیدتر به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. لیزرها از جمله لیزرهای CO2 فراکشنال، لیزر Er:YaG، LED که نوعی لیزر Diod است، IPL که نوعی نور متمرکز است و با تکنیک گرم‌کردن منجر به جوانسازی صورت میشوند.
🟡 جوان سازی با مزولیفت
مزولیفت یک روش مزوتراپی است که به کاهش چروک‌ها و بهبود خاصیت کشسانی پوست و سفتی بافت آن کمک میکند. مزولیفت باعث کاهش افتادگی و چروکهای پوست صورت و گردن میشود. این روش به تنهایی یا در همراهی با میکرونیدلینگ در جوانسازی پوست کاربرد دارد.
🟡 جوانسازی پوست با لیزر اندولیفت
اندویفت روشی نوین به منظور تحریک بافتهای عمقی جهت ساخت کلاژن‌های جدید به منظور کاهش افتادگی پوست و سفت‌سازی آن میباشد. در این پروسیجر، فیبری بسیار نازک (بدون نیاز به ایجاد سوراخ در بافت) وارد پوست میشود سپس در حد فاصل درم عمقی و بافت چربی قرار داده می شود. لیزر دایود از طریق فیبر دیگری به این فیبر متصل می‌گردد. با جابجا کردن فیبر در این ناحیه، انرژی لیزر دایود در طیف مادون قرمز تابانده میشود که منجر به سفت سازی سریع پوست، فعال‌سازی ساخت مجدد کلاژنها، اصلاح زوایای صورت، گردن و بازوها، افزایش حرارت و تحریک ساخت عروق و فعال‌سازی عملکرد متابولیک ماتریکس خارج سلولی میشود. نور لیزر تولید شده پس از عبور از فیبر نوری وارد بافت میشود که منجر به سفت‌سازی آنی پوست، ذوب شدن چربی‌های انباشته شده موضعی، تحریک سنتز کلاژنها که در اثر آن چند ماه بعد نمایان میشود. این لیزرها در آب و چربی جذب بالایی دارد و هرچه بافت از این نظر غنی‌تر باشد جذب بالاتر و نتیجه بهتری خواهد داشت. بهبود الاستیسیته و سفتی پوست در این روش بارز است.
🟡 دستگاه جوانسازی پوست آر اف فرکشنال
درماپن و آراف فرکشنال هر دو روش های هستند که برای جوانسازی پوست و صورت بکار می رود و هر دو در این نکته مشترک هستند که سوزن های متعدد وارد پوست می شود. درماپن از وارد شدن متعدد سوزنها به پوست به عنوان مکانیسم استفاده میکند و باعث ایجاد زخم های بسیار کوچک در پوست میشود. وقتی پوست به ترمیم این نقاط میپردازد کلاژن تولید شده و ناخوداگاه پوست جوان تر می شود. در مورد آراف فرکشنال وقتی سوزن ها وارد پوست میشوند بین سوزنها انرژی رادیویی مبادله میشود که باعث گرم شدن پوست و کلاژن سازی می شود. در واقع درماپن صرفاً از وارد شدن سوزن های متعدد و مکرر برای جوان سازی استفاده می کنند ولی آر اف فرکشنال با اینکه سوزن ها را وارد پوست می کند اما مکانیسم اصلی جوان سازی آن ارتباط رادیویی بین سوزن ها و ایجاد گرما است.
نکته دیگر عمق نفوذ سوزن ها در این دو دستگاه است. در درماپن حداکثر عمق نفوذ دو میلیمتر است ولی در اکثر دستگاه های آراف فرکشنال عمق نفوذ تا سه و نیم.میلیمتر میباشد.از نظر اثر همین دو دستگاه با هم متفاوت هستند. آراف فرکشنال اغلب باعث سفت شدن پوست و لیفت پوست میشود اما درماپن باعث جوانسازی سطحی پوست و شفاف شدن پوست می شود.مصرف خوراکی ترکیباتی از جمله پلی ساکاریدهای غضروفی که در بعضی از قرص ها امروزه در بازار یافت می شود نیز در مطالعات در جوان سازی پوست اثر بخشی داشته اند.
🟡 هایفوتراپی برای جوانسازی پوست
ساز و کار مورد استفاده در روش هایفوتراپی، بر اساس اولتراسوند ساده یا همان امواج صوتی است. با این تکنولوژی، پزشک انرژی امواج صوتی را در عمق دلخواهی در لایه‌های زیرین پوست متمرکز میکند، بدون اینکه آسیبی به سطح پوست برساند. استفاده از اولتراسوند پیش از این نیز در علم پزشکی سابقه داشته (بعنوان مثال دستگاه سونوگرافی) و از این جهت، از بی‌خطر بودن این سازوکار اطمینان حاصل شده است. این روش در یک جلسه و بدون تحمل درد و زمان و هزینه زیاد، از بهترین شیوه‌های حال حاضر در دنیا برای لیفت صورت است.
اثر هایفوتراپی ۳ ماه پس از آغاز درمان مشاهده میشود و در از بین بردن پلک‌های افتاده و آویزان، از بین بردن چین وچروک‌های صورت، چروکهای ریز و چین‌خوردگی‌های باریک اطراف چشم موثر است. این روش شلی پوست گردن و گونه‌ها را تا حدودی برطرف میکند و به رفع غبغب ، محکم‌شدن پوست صورت و کاهش عمق خط خنده و رفع افتادگی گوشه‌های لب کمک میکند. مزیت هایفوتراپی نسبت به سایر روش‌ها در این است که بدون اینکه هیچگونه جراحی انجام بگیرد لیفت صورت در یک یا چند جلسه انجام میشود. در صورتی که تعداد شات بر اساس افتادگی صورت به اندازه لازم باشد، تاثیرگذاری هایفوتراپی تا ۱ سال ماندگارخواهد بود.
4- سلول های بنیادی در جوانسازی پوست و صورت
سلولهاي فيبروبلاست نقش مهمي در حفظ داربست بافت پيوندی دارند و عملكرد اصلی آنها توليد پروتئين كلاژن میباشد. جديدترين تكنيك در جوانسازی پوست و صورت استفاده از سلولهای بنيادی پوست خود فرد به عنوان يك ماده پركننده زنده است كه توانايی تكثير و نيز توليد كلاژن را دارد كه ماده اصلی قوام ظاهر جوان پوست میباشد.
در این روش ابتدا سلولهاي فيبروبلاست از قطعه كوچكی از پوست بيمار استخراج شده و در محيط كشت اختصاصی تكثير میشود. سپس سلولهای تكثير شده مجددا در محل گود شده پوست مانند چين و چروك‌ها يا جوشگاههای ايجاد شده پس از زخم يا محل آكنه يا جوشگاههای ناشی از آسيب تزريق می‌گردد. فيبروبلاست در محل تزريق شروع به توليد كلاژن كرده و محل فرو رفتگی يا نقص پوستی را پر می‌كند كه اين موضوع با ميكروسكوپ الكترونی مورد تاييد قرار گرفته است.
از اين تكنيك در حال حاضر در كشورهای معدودی استفاده میشود و ايران جزو اولين كشورهايی است كه اين عمل را با موفقيت انجام داده است. در اين روش سلولها به طور تدريجی كلاژن سازی می‌كنند و لذا نتيجه در دراز مدت قابل مشاهده است.در اين روش كه در واقع يك روش سلولی خويش سازگار میباشد، سلولها متعلق به خود فرد است و لذا سيستم ايمني فرد تحريك نمیشود و اثر دراز مدت آن از نكاتی است كه ارجحيت اين روش را نسبت به ساير روش‌های تزريق مواد پركننده مثل تزريق اسيد هيالورونيك نشان می‌دهند، زيرا پايداری اثر در پركننده‌هايی مثل اسيد هيالورونيك موقتی و در حد چند ماه بوده و همواره خطر تحريك سيستم ايمنی وجود دارد.
RenuDermCell محصول سلولی اتولوگ است که جهت بهبود خطوط چین و چروک خط خنده، دور چشم، خط اخم و خط پیشانی و همچنین اسکار آکنه برخی نواحی با درجه خفیف تا شدید در بزرگسالان به کار می‌رود. با راه‌اندازی خط تولید این محصول، كشور ایران در رده ۱۳ كشور برتر دنیا در زمینه سلولهای بنیادی پوست و محصولات پوستی قرار گرفت.
به دنبال تحقیقاتی كــه از سال ٢٠٠٥ و ٢٠٠٦ مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی و پژوهشگران رویان در تولید فیبروبلاست، كراتینوسیت و ملانوسیت و تمام رده‌های پوستی آغاز كردند. این سلولها در درمان اسکارهای آكنه، اسکارهای اتروفیك، اسکارهای لیشمانیوزیز، زخم‌های مزمن، زخم‌های دیابتی و سوختگی‌های محدود مورد استفاده گسترده قرارگرفت که با نتایج مطلوبی همراه بوده است.
مقالات منتشر شده از سال‌های ٢٠٠٨ – ٢٠١٥ توسط تیم پژوهشگران مركز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه علوم پزشكی تهران و مركز تحقیقات پوست و سالك و پژوهشكده رویان زیر نظر اینجانب زمینه‌ای را فراهم كرد تا منجر به تولید فراورده های سلولی گردد. در حال حاضر مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی جزو معدود مراكزی است که سلول درمانی را در حوزه پوست به صورت فعال انجام می‌دهد و دارای دو كلین روم بالینی و تحقیقاتی و درمالب بسیار مجهز و دستگاه‌های بسیار پیشرفته میباشد. همچنین خط تولید این محصول توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده و مجوز GMP را دریافت كرده است.
در سلول درمانی، سلولهای فیبروبلاست از خود بیمار گرفته شده، تکثیر میشود و سپس به مناطق چین و چروک پیوند میشوند. با این روش (سلول درمانی) می‌توان با استفاده از سلولهای فیبروبلاست خود فرد، بهبودهای مناسبی را در ترمیم پوستی مشاهده نمود و از آنجایی که از سلولهای خود شخص استفاده میشود، عارضه دفع سلول وجود ندارد.فیبروبلاست‌های تزریق‌شده موجب افزایش پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی و افزایش سنتز کلاژن شده و از این طریق بازسازی پوست را تحریک میکنند.
بنابراین شروع اثر محصول رنیودرم‌سل سریع نبوده و روند اثرگذاری آن تدریجی است. طول مدت اثربخشی این محصول با توجه به مطالعات صورت گرفته ۳-۴ سال است. این محصول با کمی اصلاح مشابه LAVIV (azficel-T) محصول شرکت آمریکایی فیبروسل است. از محصول رنیودرم‌سل به‌ویژه برای بهبود چین‌وچروک‌های متوسط تا شدید دور لب بزرگسالان استفاده میشود.
بهترین روش جوانسازی پوست
این موضوع به خود فرد بستگی دارد که ترجیح می‌دهد با روش غیرتهاجمی، تغییری نسبی کند یا با جراحی پلاستیک تغییر قابل ملاحظه‌ای را شاهد باشد. جراحی و لیفت صورت به خانم‌ها و حتی برای جوانسازی پوست آقایان زیر ۵۰ سال توصیه نمیشود؛ زیرا بعد از ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تکرار دارد و به هر حال احتمال ایجاد کلوئید و جوشگاه در این جراحی وجود دارد. البته میزان عوارض به تکنیک انتخابی و تبحر جراح نیز بستگی دارد. بیشتر مراجعه‌کنندگان ترجیح می‌دهند زیبای طبیعی داشته باشند و تکنیک‌هایی را ترجیح می‌دهند که آثار افزایش سن بر روی پوست را با حداقل عوارض و زمان کمرنگ‌تر کنند.
⛔ استعمال سیگار و دیگر دخانیات علاوه بر آسیب‌های جدی بر اندام های داخلی بدن، عوارض جدی بر سلامت و زیبایی پوست دارد و چروکهای عمیق و واضح، تیرگی پوست و گودی‌های اطراف چشم به عنوان علائم پیری زودرس پوست در مصرف کنندگان توتون و تنباکو دیده میشود که در خانم‌ها این علائم جدیتر خواهد بود.
⛔ استرس مزمن نیز در واقع باعث کاهش ذخائر آنتی اکسیدانها و اسیدهای چرب ضروری و ویتامینها میشود که به عنوان ترکیبات محافظ در برابر پیری پوست مطرح هستند. درنتیجه استرس میتواند بروز چروکهای پوستی، کاهش حالت کشسانی و شفافیت پوست را به عنوان علائم پیری زودهنگام تشدید کند.
⛔ الکل هم یکی از مواردی است که به عروق خونی آسیب می‌رساند، اختلالات انعقادی ایجاد میکند، متابولیسم سلولها را تغییر داده و تولید رادیکالهای آزاد را افزایش می‌دهد. به علاوه، الکل بر کبد تاثیر می‌گذارد و مانع نقش این اندام در دفع مواد زائد میشود. درنتیجه مواد سمی در اندامهای مختلف و به خصوص پوست جمع میشوند و تیرگی، خشکی و شل شدن بافتهای پوست را در پی خواهند داشت.
⛔ تغذیه ناسالم که ناشی از تغییر در جنبه‌های مختلف زندگی است معمولا با مصرف بیشتر غذاهای چرب و سرخ شده، تنقلات شور و شیرینی جات همراه است. مصرف خوراکی‌های بدون ارزش غذایی و کاهش میوه‌ها و سبزیجات در تغذیه امروز موجب کاهش دریافت ویتامینها و آنتی اکسیدانها میشود و درنتیجه تیرگی و خستگی پوست را نشان می‌دهد. یکی از بهترین روش‌های حفظ سلامت و شادابی و جوانسازی پوست و صورت توجه به تغذیه درست، گنجاندن مقدار فراوان میوه ها، سبزیجات و اسیدهای چرب ضروری و به حداقل رساندن غذاهای آماده و صنعتی است.
علاوه بر عوامل ذکرشده باید اشاره کرد حالت بد خوابیدن، اخم کردن و خندیدن نیز زمینه ساز چروکهای پوستی میشود، به خصوص افرادی که زیاد اخم میکنند به دلیل انقباضات عضلات بیشتر دچار چروکهای پوستی خواهند شد.
بهترین و موثرترین روش جوانسازی پوست
برای جوانسازی صورت، ترمیم کامل چین و چروک با امکانات و علم امروز امری ناممکن است ولی بر اساس تقسیم‌بندی شدت چین و چروک ها، راهکارهای درمانی متفاوتی وجود دارد، معمولا در چروکهای خفیف و متوسط تکنیک‌های موضعی و سایر تکنیک‌های محرک کارایی خواهند داشت ولی در چروکهای عمیق علاوه بر این روش‌ها باید از تکنیک های جراحی نیز کمک گرفت.
به طور کلی انواع جوانسازی پوست را می توان به دسته های غیر تهاجمی (کرم و ماسک های جوانسازی پوست)، کمتر تهاجمی (اندولیفت، هایفو، تزریق ژل و بوتاکس) و تهاجمی (جراحی پلاستیک زیبایی) تقسیم بندی نمود. که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
1- کرم جوانسازی پوست
اولین مرحله درمان های موضعی کرم های ضد چروک هستند که بر اساس مواد تشکیل دهنده انواع متفاوتی دارد که باعث جوانسازی پوست و صورت و از بین رفتن چروک می شوند. سردسته كرم‌های ضد‌چروك، كرم‌های اسيد ميوه است. تركيبات اسيد ميوه سلولهای زير پوست را تحريك می‌كنند تا كلاژن‌سازی و ساخت الاستين زياد شود. اسيدهای ميوه از ميوه‌های طبيعی گرفته میشوند و نوع ديگر اين نوع كرم‌ها تركيبات ترتينوئين هستند. ترتينوئين شكل تغيير يافته ويتامين A است. ترتينوئين درمان اصلی جوش‌های زير پوستی است اما میتواند در بهبود چروك‌ها نيز بسيار موثر باشد، چون در دراز مدت روی سنتز كلاژن تاثير می‌گذارد. در واقع تاثير ترتينوئين روی كلاژن‌سازی ۹ ماه بعد از مصرفش اتفاق می‌افتد.
دسته ديگر از كرم‌های ضد‌چروك، كرم‌های حاوی اسيد هيالورونيك است که برای جوانسازی دور چشم و پوست صورت هستند. هيالورونيك اسيد ماده‌ای است كه زير پوست قرار دارد و كم شدن آن باعث به وجود آمدن چروك میشود و اين نوع كرم‌ها ساخت اين ماده را تحريك می‌كنند تا كلاژن‌سازی بيشتر شود. بنابراين تمام كرم‌های ضد‌چروك به‌دنبال تحريك كلاژن‌سازی پوست هستند تا توليد آن در پوست را افزايش دهند. نقش درمان اين كرم‌ها از نقش پيشگيری‌كننده آنها كمتر است و بيشتر اين كرم‌ها از به وجود آمدن چروك‌ها پيشگيری می‌كنند. برای چرو‌ك‌های وسيع و عميقی كه اتفاق افتاده است بايد از روش‌های ديگر استفاده كرد، ولي براي جلوگيری از عميق‌تر شدن چروك‌ها استفاده از اين كرم‌ها میتواند مفيد باشد.
2- جوانسازی سریع با تزریق ژل، بوتاکس و چربی
🟢 جوانسازی پوست با تزریق ژل
ژل‌ها یا با عبارت کلی تر پرکننده ها موادی هستند که در زیر پوست تزریق میشود تا فرورفتگی را که ایجاد خط و خطوطی بر پوست کرده است، پر کند و باعث جوانسازی پوست و صورت شوند. این مواد را برای پرکردن چروکهای عمیق مانند خط خنده استفاده میکنند. این قبیل پرکننده‌ها کاربرد بیشتری در افراد مسن دارند و در افراد جوان‌تر برای زیبایی بیشتر و افزایش حجم مثل لب یا گونه استفاده میشود. پرکننده‌ها برحسب نوع آنها چند ماه تا چند سال در پوست مانده و پس از آن نیاز به تزریق مکرر دارند.
انواع مختلفی از فیلرها تولید شده‌اند ولی بیشترین نوع مورد استفاده در دنیا فیلرهایی از جنس «اسید هیالورونیک» هستند. هیالورونیک اسید به طور طبیعی و با غلظت بالا در بافت زمینه‌ای پوست و در بافتهای نگه دارنده ای مثل غضروف و مایع مفصلی بدن ما وجود دارد که با افزایش سن غلظت و مقدار آن کاهش می‌یابد و این کاهش در پوست مسبب ایجاد شلی و چروک میباشد. بنابراین تزریق فیلرهایی از این جنس میتواند باعث ترمیم و احیاء چروک‌ها، پر کردن شیار‌های طبیعی مثل خطوط خنده، جوانسازی لب با تزریق ژل لب و همچنین سفتی و لیفتینگ پوست شود. اکثر فیلرهای از جنس اسید هیالورونیک بین شش ماه تا یکسال دوام دارند.
نوع دوم فیلرها که امروزه استفاده میگردند از جنس «کلسیم هیدروکسی آپاتیت» میباشد. این ماده معدنی که مشابه ترکیب طبیعی موجود در استخوان انسان است از قوی ترین فیلرهای موجود بوده و برای پر کردن شیار‌های عمیق تر استفاده می‌گردد. از این فیلر برای گونه گذاری و پر کردن حاشیه‌های صورت هم استفاده میشود. این فیلر نیز دایمی نبوده و به طور متوسط بعد از یک و نیم سال تجزیه شده و از بین می‌رود.
نوع سوم فیلرهاکه از جنس «پلی لاکتیک اسید» و یا «پلی کربو لاکتون‌ها» هستند، پس از تزریق در محل سبب تحریک تولید کلاژنها میگردند و عمدتا جهت پر کردن شیار‌های نیمه تحتانی صورت به کار می‌روند. این مواد بر خلاف سایر فیلرها نتایج فوری نداشته و در عرض دوره چند ماهه باعث کلاژن سازی گردیده و نتایج اثر خود را نشان می‌دهند.
🟢 جوان سازی صورت با تزریق چربی
نوعی از فیلرها در واقع از جنس «چربی» بدن خود فرد هستند که طی مراحل لیپوساکشن از نواحی چربی دار بدن گرفته و پس از خالص‌سازی به منظور حجم دهی و یا رفع چروکهای عمیق در همان جلسه به عمق پوست تزریق میگردند که به مجموع این فرایند «لیپوترانسفراتولوگوس» یا تزریق چربی گفته میشود.
فیلرهای با ماندگاری طولانی‌تر یا «نیمه ماندگار» هم وجود دارند که از میکروسفرهای ماده‌ای به نام «پلی متیل متاکریلت» در ترکیب با کلاژن هستند و برای چروکهای عمیق‌تر و ایجاد حجم در گونه‌ها و لب‌ها و جوانسازی پوست و صورت بکار می‌روند. فیلرهای دیگر ماندگار از جنس «سیلیکون» و «پارافین» هم وجود دارند که بدلیل احتمال بالای عوارض جانبی دیگر مقبول نیستند. لازم به ذکر است که فیلرهایی از جنس کلاژن (شامل نوع گاوی و بیولوژیک) نیز وجود دارند که بدلیل ایجاد واکنش‌های آلرژیک زیاد مورد استفاده نمی‌باشند.
🟢 تزریق بوتاکس برای جوانسازی پوست و صورت
تزریق بوتاکس نیز به عنوان یک درمان شناخته شده ضدچروک و پیری به کار گرفته میشود. این ماده نوعی سم است که از فعالیت فیبرهای عصبی جلوگیری میکند. با تزریق بوتاکس، توکسین بوتولینوم به‌عنوان یک مهارکننده، مانع از تأثیر استیل‌کولین بر عضلاتی می‌گردد که تزریق در‌آن صورت‌گرفته و از اسپاسم و انقباض عضلانی تا مقطع زمانی معینی، جلوگیری می‌نماید. این تاثیر فقط به مدت ۴ تا ۶ماه فعال بوده و بتدریج و پس از گذشت ۳ماه، آرام آرام سطح سرمی آن کاهش‌یافته و حداکثر بین ۶ تا ۸ ماه غیرفعال می‌گردد.
از‌همین‌رو است که فواصل تزریق بوتاکس، بین ۴ تا ۶ ماه تعیین‌گشته و به بیانی دیگر در‌طی ۱سال، ۳بار تزریق بوتاکس کافی بوده و بیش‌از آن در‌طی ۱سال، توصیه نمیشود. در صورتی که نحوه تزریق آن و یا نوع محصول استاندارد نباشد، میتواند باعث عوارض بسیاری از جمله افتادگی پلک و ورم صورت شود.
3- جوانسازی پوست صورت با لیزر
از جمله روش های کم تهاجمی جوانسازی پوست شامل لیزرهای لایه بردار، مزولیفت، اندولیفت، رادیوفرکوئنسی، درماپن یا میکرونیدلینگ و امواج اولتراسوند است. در تمام این روش‌ها گرما ساختارهای قدیمی کلاژن را تخریب میکند و کلاژن‌سازی جدید را در بافتهای زیرین پوست تحریک خواهد کرد. البته محدودیت‌هایی هم وجود دارد؛ مثلا لیزرها تا حدی عمق نفوذ دارند یا رادیوفرکوئنسی نیاز به درجه گرمایی خاصی دارد و ممکن است عوارضی داشته باشد که البته میزان این عوارض در روش‌های جدیدتر به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. لیزرها از جمله لیزرهای CO2 فراکشنال، لیزر Er:YaG، LED که نوعی لیزر Diod است، IPL که نوعی نور متمرکز است و با تکنیک گرم‌کردن منجر به جوانسازی صورت میشوند.
🟡 جوان سازی با مزولیفت
مزولیفت یک روش مزوتراپی است که به کاهش چروک‌ها و بهبود خاصیت کشسانی پوست و سفتی بافت آن کمک میکند. مزولیفت باعث کاهش افتادگی و چروکهای پوست صورت و گردن میشود. این روش به تنهایی یا در همراهی با میکرونیدلینگ در جوانسازی پوست کاربرد دارد.
🟡 جوانسازی پوست با لیزر اندولیفت
اندویفت روشی نوین به منظور تحریک بافتهای عمقی جهت ساخت کلاژن‌های جدید به منظور کاهش افتادگی پوست و سفت‌سازی آن میباشد. در این پروسیجر، فیبری بسیار نازک (بدون نیاز به ایجاد سوراخ در بافت) وارد پوست میشود سپس در حد فاصل درم عمقی و بافت چربی قرار داده می شود. لیزر دایود از طریق فیبر دیگری به این فیبر متصل می‌گردد. با جابجا کردن فیبر در این ناحیه، انرژی لیزر دایود در طیف مادون قرمز تابانده میشود که منجر به سفت سازی سریع پوست، فعال‌سازی ساخت مجدد کلاژنها، اصلاح زوایای صورت، گردن و بازوها، افزایش حرارت و تحریک ساخت عروق و فعال‌سازی عملکرد متابولیک ماتریکس خارج سلولی میشود. نور لیزر تولید شده پس از عبور از فیبر نوری وارد بافت میشود که منجر به سفت‌سازی آنی پوست، ذوب شدن چربی‌های انباشته شده موضعی، تحریک سنتز کلاژنها که در اثر آن چند ماه بعد نمایان میشود. این لیزرها در آب و چربی جذب بالایی دارد و هرچه بافت از این نظر غنی‌تر باشد جذب بالاتر و نتیجه بهتری خواهد داشت. بهبود الاستیسیته و سفتی پوست در این روش بارز است.
🟡 دستگاه جوانسازی پوست آر اف فرکشنال
درماپن و آراف فرکشنال هر دو روش های هستند که برای جوانسازی پوست و صورت بکار می رود و هر دو در این نکته مشترک هستند که سوزن های متعدد وارد پوست می شود. درماپن از وارد شدن متعدد سوزنها به پوست به عنوان مکانیسم استفاده میکند و باعث ایجاد زخم های بسیار کوچک در پوست میشود. وقتی پوست به ترمیم این نقاط میپردازد کلاژن تولید شده و ناخوداگاه پوست جوان تر می شود. در مورد آراف فرکشنال وقتی سوزن ها وارد پوست میشوند بین سوزنها انرژی رادیویی مبادله میشود که باعث گرم شدن پوست و کلاژن سازی می شود. در واقع درماپن صرفاً از وارد شدن سوزن های متعدد و مکرر برای جوان سازی استفاده می کنند ولی آر اف فرکشنال با اینکه سوزن ها را وارد پوست می کند اما مکانیسم اصلی جوان سازی آن ارتباط رادیویی بین سوزن ها و ایجاد گرما است.
نکته دیگر عمق نفوذ سوزن ها در این دو دستگاه است. در درماپن حداکثر عمق نفوذ دو میلیمتر است ولی در اکثر دستگاه های آراف فرکشنال عمق نفوذ تا سه و نیم.میلیمتر میباشد.از نظر اثر همین دو دستگاه با هم متفاوت هستند. آراف فرکشنال اغلب باعث سفت شدن پوست و لیفت پوست میشود اما درماپن باعث جوانسازی سطحی پوست و شفاف شدن پوست می شود.مصرف خوراکی ترکیباتی از جمله پلی ساکاریدهای غضروفی که در بعضی از قرص ها امروزه در بازار یافت می شود نیز در مطالعات در جوان سازی پوست اثر بخشی داشته اند.
🟡 هایفوتراپی برای جوانسازی پوست
ساز و کار مورد استفاده در روش هایفوتراپی، بر اساس اولتراسوند ساده یا همان امواج صوتی است. با این تکنولوژی، پزشک انرژی امواج صوتی را در عمق دلخواهی در لایه‌های زیرین پوست متمرکز میکند، بدون اینکه آسیبی به سطح پوست برساند. استفاده از اولتراسوند پیش از این نیز در علم پزشکی سابقه داشته (بعنوان مثال دستگاه سونوگرافی) و از این جهت، از بی‌خطر بودن این سازوکار اطمینان حاصل شده است. این روش در یک جلسه و بدون تحمل درد و زمان و هزینه زیاد، از بهترین شیوه‌های حال حاضر در دنیا برای لیفت صورت است.
اثر هایفوتراپی ۳ ماه پس از آغاز درمان مشاهده میشود و در از بین بردن پلک‌های افتاده و آویزان، از بین بردن چین وچروک‌های صورت، چروکهای ریز و چین‌خوردگی‌های باریک اطراف چشم موثر است. این روش شلی پوست گردن و گونه‌ها را تا حدودی برطرف میکند و به رفع غبغب ، محکم‌شدن پوست صورت و کاهش عمق خط خنده و رفع افتادگی گوشه‌های لب کمک میکند. مزیت هایفوتراپی نسبت به سایر روش‌ها در این است که بدون اینکه هیچگونه جراحی انجام بگیرد لیفت صورت در یک یا چند جلسه انجام میشود. در صورتی که تعداد شات بر اساس افتادگی صورت به اندازه لازم باشد، تاثیرگذاری هایفوتراپی تا ۱ سال ماندگارخواهد بود.
4- سلول های بنیادی در جوانسازی پوست و صورت
سلولهاي فيبروبلاست نقش مهمي در حفظ داربست بافت پيوندی دارند و عملكرد اصلی آنها توليد پروتئين كلاژن میباشد. جديدترين تكنيك در جوانسازی پوست و صورت استفاده از سلولهای بنيادی پوست خود فرد به عنوان يك ماده پركننده زنده است كه توانايی تكثير و نيز توليد كلاژن را دارد كه ماده اصلی قوام ظاهر جوان پوست میباشد.
در این روش ابتدا سلولهاي فيبروبلاست از قطعه كوچكی از پوست بيمار استخراج شده و در محيط كشت اختصاصی تكثير میشود. سپس سلولهای تكثير شده مجددا در محل گود شده پوست مانند چين و چروك‌ها يا جوشگاههای ايجاد شده پس از زخم يا محل آكنه يا جوشگاههای ناشی از آسيب تزريق می‌گردد. فيبروبلاست در محل تزريق شروع به توليد كلاژن كرده و محل فرو رفتگی يا نقص پوستی را پر می‌كند كه اين موضوع با ميكروسكوپ الكترونی مورد تاييد قرار گرفته است.
از اين تكنيك در حال حاضر در كشورهای معدودی استفاده میشود و ايران جزو اولين كشورهايی است كه اين عمل را با موفقيت انجام داده است. در اين روش سلولها به طور تدريجی كلاژن سازی می‌كنند و لذا نتيجه در دراز مدت قابل مشاهده است.در اين روش كه در واقع يك روش سلولی خويش سازگار میباشد، سلولها متعلق به خود فرد است و لذا سيستم ايمني فرد تحريك نمیشود و اثر دراز مدت آن از نكاتی است كه ارجحيت اين روش را نسبت به ساير روش‌های تزريق مواد پركننده مثل تزريق اسيد هيالورونيك نشان می‌دهند، زيرا پايداری اثر در پركننده‌هايی مثل اسيد هيالورونيك موقتی و در حد چند ماه بوده و همواره خطر تحريك سيستم ايمنی وجود دارد.
RenuDermCell محصول سلولی اتولوگ است که جهت بهبود خطوط چین و چروک خط خنده، دور چشم، خط اخم و خط پیشانی و همچنین اسکار آکنه برخی نواحی با درجه خفیف تا شدید در بزرگسالان به کار می‌رود. با راه‌اندازی خط تولید این محصول، كشور ایران در رده ۱۳ كشور برتر دنیا در زمینه سلولهای بنیادی پوست و محصولات پوستی قرار گرفت.
به دنبال تحقیقاتی كــه از سال ٢٠٠٥ و ٢٠٠٦ مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی و پژوهشگران رویان در تولید فیبروبلاست، كراتینوسیت و ملانوسیت و تمام رده‌های پوستی آغاز كردند. این سلولها در درمان اسکارهای آكنه، اسکارهای اتروفیك، اسکارهای لیشمانیوزیز، زخم‌های مزمن، زخم‌های دیابتی و سوختگی‌های محدود مورد استفاده گسترده قرارگرفت که با نتایج مطلوبی همراه بوده است.
مقالات منتشر شده از سال‌های ٢٠٠٨ – ٢٠١٥ توسط تیم پژوهشگران مركز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی دانشگاه علوم پزشكی تهران و مركز تحقیقات پوست و سالك و پژوهشكده رویان زیر نظر اینجانب زمینه‌ای را فراهم كرد تا منجر به تولید فراورده های سلولی گردد. در حال حاضر مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی جزو معدود مراكزی است که سلول درمانی را در حوزه پوست به صورت فعال انجام می‌دهد و دارای دو كلین روم بالینی و تحقیقاتی و درمالب بسیار مجهز و دستگاه‌های بسیار پیشرفته میباشد. همچنین خط تولید این محصول توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده و مجوز GMP را دریافت كرده است.
در سلول درمانی، سلولهای فیبروبلاست از خود بیمار گرفته شده، تکثیر میشود و سپس به مناطق چین و چروک پیوند میشوند. با این روش (سلول درمانی) می‌توان با استفاده از سلولهای فیبروبلاست خود فرد، بهبودهای مناسبی را در ترمیم پوستی مشاهده نمود و از آنجایی که از سلولهای خود شخص استفاده میشود، عارضه دفع سلول وجود ندارد.فیبروبلاست‌های تزریق‌شده موجب افزایش پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی و افزایش سنتز کلاژن شده و از این طریق بازسازی پوست را تحریک میکنند.
بنابراین شروع اثر محصول رنیودرم‌سل سریع نبوده و روند اثرگذاری آن تدریجی است. طول مدت اثربخشی این محصول با توجه به مطالعات صورت گرفته ۳-۴ سال است. این محصول با کمی اصلاح مشابه LAVIV (azficel-T) محصول شرکت آمریکایی فیبروسل است. از محصول رنیودرم‌سل به‌ویژه برای بهبود چین‌وچروک‌های متوسط تا شدید دور لب بزرگسالان استفاده میشود.
بهترین روش جوانسازی پوست
این موضوع به خود فرد بستگی دارد که ترجیح می‌دهد با روش غیرتهاجمی، تغییری نسبی کند یا با جراحی پلاستیک تغییر قابل ملاحظه‌ای را شاهد باشد. جراحی و لیفت صورت به خانم‌ها و حتی برای جوانسازی پوست آقایان زیر ۵۰ سال توصیه نمیشود؛ زیرا بعد از ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تکرار دارد و به هر حال احتمال ایجاد کلوئید و جوشگاه در این جراحی وجود دارد. البته میزان عوارض به تکنیک انتخابی و تبحر جراح نیز بستگی دارد. بیشتر مراجعه‌کنندگان ترجیح می‌دهند زیبای طبیعی داشته باشند و تکنیک‌هایی را ترجیح می‌دهند که آثار افزایش سن بر روی پوست را با حداقل عوارض و زمان کمرنگ‌تر کنند.
