شکاف پوست سر پس از کاشت مو که ممکن است به صورت ترک‌خوردگی یا شیارهای سطحی ظاهر شود، یکی از عوارضی است که برخی بیماران بعد از کاشت مو تجربه می‌کنند. اگرچه این وضعیت معمولاً نگران‌کننده نیست و با مراقبت‌های مناسب بهبود می‌یابد، اما در صورت عدم رسیدگی، می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند عفونت یا تأخیر در رشد موهای جدید شود. بر اساس مطالعه‌ای که در مجله Aesthetic Surgery Journal منتشر شده است، نرخ کلی عوارض در کاشت مو حدود ۴٫۷٪ گزارش شده است.
متخصصانی مانند پزشک Dr. Yetkin Bayer توصیه می‌کنند که برای پیشگیری از بروز ترک‌خوردگی یا شیارهای پوست سر، بیماران باید دستورالعمل‌های پس از عمل را به دقت دنبال کنند. این شامل شستشوی منظم و ملایم پوست سر، استفاده از لوسیون‌های نرم‌کننده توصیه‌شده توسط پزشک، و پرهیز از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید در روزهای اولیه پس از عمل است.
دریافت مشاوره کاشت مو
کاشت مو با روش نیل‌متد؛ جدیدترین تکنیک دنیا با خط رویش کاملاً طبیعی زیر نظر پروفسور نیلفروش‌زاده، از ۲٪ دانشمندان برتر جهان!
در صورتی که شکاف‌ها یا ترک‌خوردگی‌ها عمیق یا گسترده باشند، یا پس از دو تا سه هفته بهبود نیابند، مشاوره با پزشک متخصص کاشت مو ضروری است. با رعایت دقیق مراقبت‌های پس از عمل و پیگیری توصیه‌های پزشکی، می‌توان از بروز این عارضه جلوگیری کرد و روند بهبودی را تسریع بخشید. اگر نگران ترک خوردگی یا ناهمواری در پوست سرتان پس از کاشت هستید، خواندن این مقاله از کلینیک نیلفروش زاده می‌تواند راهنمای خوبی برای شما باشد.
شکاف پوست سر بعد از کاشت مو در مردان بیشتر است یا زنان؟
میزان بروز شکاف پوست سر بعد از کاشت مو می‌تواند تحت تأثیر عوامل متعددی باشد؛ از جمله نوع پوست، تراکم مورد نیاز، وسعت ناحیه کاشت، و واکنش بدن به مواد بی‌حسی یا مراقبت‌های پس از عمل. در مقایسه میان مردان و زنان، این عارضه در مردان اندکی شایع‌تر گزارش شده است، هرچند دلایل آن بیشتر به شرایط کاشت مو در مردان و تفاوت‌های ساختاری پوست و موی آن‌ها بازمی‌گردد.
در شرایط کاشت مو در مردان، معمولاً وسعت طاسی بیشتر است و پزشک نیاز به برداشت و کاشت تعداد زیادی گرافت دارد. این امر باعث می‌شود پوست سر درگیر فشار بیشتری شده و احتمال بروز ترک خوردگی پوست سر یا شیار شیار شدن افزایش یابد، به‌ویژه اگر پوست فرد خشک یا حساس باشد. همچنین مردان اغلب دارای پوست سر ضخیم‌تر و کم‌چرب‌تری هستند که خود زمینه را برای ایجاد شکاف‌های سطحی یا عمیق فراهم می‌کند.
در مقابل، شرایط کاشت مو در زنان معمولاً به‌گونه‌ای است که ناحیه کاشت محدودتر و نیاز به تراکم بالا کمتر است. زنان همچنین بیشتر به رطوبت‌رسانی و مراقبت‌های پوستی توجه می‌کنند، که همین موضوع می‌تواند در کاهش احتمال ترک خوردگی پوست سر پس از عمل مؤثر باشد. با این حال، در زنان با پوست بسیار حساس یا سابقه آلرژی به مواد تزریقی نیز احتمال این مشکل وجود دارد.
در نتیجه، هرچند شکاف یا شیار شدن پوست سر بعد از کاشت در هر دو جنس ممکن است رخ دهد، در مردان به دلیل شرایط پیچیده‌تر کاشت و خشکی بیشتر پوست، احتمال بروز این عارضه کمی بالاتر است. با رعایت دقیق مراقبت‌های پس از عمل و بررسی نوع پوست پیش از کاشت، می‌توان از این عارضه پیشگیری کرد یا شدت آن را به حداقل رساند.
رایج ترین علل شکاف پوست سر بعد از کاشت مو
در ادامه، رایج‌ترین علل شکاف پوست سر بعد از کاشت مو و تأثیر آن‌ها بر ترک خوردگی پوست سر یا شیار شیار شدن پوست سر را بررسی می‌کنیم. این عوامل هر کدام به نحوی می‌توانند باعث آسیب‌پذیر شدن پوست سر و بروز عوارض ظاهری ناخوشایند پس از کاشت مو شوند:
| عامل مؤثر | درصد تقریبی تأثیر | توضیح مرتبط با شکاف، ترک یا شیار شدن پوست سر |
| خشکی پوست سر | 30٪ | خشکی بیش از حد می‌تواند باعث ترک خوردگی پوست سر و ایجاد شیارهای ریز شود. |
| کم بودن چربی پوست سر | 20٪ | پوست کم‌چرب انعطاف‌پذیری کمتری دارد و مستعد شکاف پوست سر بعد از کاشت مو است. |
| مرطوب نکردن پوست سر بعد از کاشت | 15٪ | عدم رطوبت‌رسانی منظم باعث تشدید خشکی و ترک خوردگی پوست سر می‌شود. |
| حساسیت به مواد بی‌حسی | 10٪ | در برخی افراد مواد تزریقی منجر به التهاب یا آسیب پوستی می‌شوند. |
| داروهای بیهوشی | 8٪ | داروها ممکن است باعث کاهش جریان خون موقتی و تضعیف ترمیم پوست شوند. |
| شرایط کاشت مو در مردان (تراکم بالا) | 10٪ | در مردان، کاشت پر تراکم می‌تواند باعث کشیدگی و شیار شیار شدن پوست سر شود. |
| مراقبت نادرست بعد از عمل | 7٪ | مالش ناحیه کاشت، استفاده از شامپوی نامناسب یا خاراندن، ریسک عارضه را بالا می‌برد. |
۱. کم بودن چربی پوست سر
افرادی که به‌طور طبیعی پوست سرشان چربی کمی دارد، بیشتر در معرض ترک خوردگی پوست سر هستند. چربی طبیعی، لایه‌ای محافظ بر سطح پوست ایجاد می‌کند که از خشکی، شکاف و التهاب جلوگیری می‌نماید. زمانی که این چربی کافی نباشد، پس از کاشت مو ممکن است پوست دچار شکاف یا شیار شیار شدن شود، به‌ویژه در نواحی‌ای که فولیکول‌ها تراکم بیشتری دارند.
۲. خشکی پوست سر
یکی از اصلی‌ترین دلایل شیار شیار شدن پوست سر بعد از کاشت مو، خشکی بیش از حد پوست است. کاشت مو می‌تواند تعادل رطوبت پوست سر را برهم بزند و در نتیجه منجر به ترک خوردگی و حتی پوسته پوسته شدن سر بعد از کاشت شود. اگر رطوبت به اندازه کافی تأمین نشود، ترک‌های سطحی در پوست ایجاد می‌شوند که ممکن است در درازمدت باعث التهاب یا عفونت شوند.
۳. اثر داروهای بیهوشی
در برخی افراد، داروهای بیهوشی (به‌خصوص اگر با دوز بالا یا زمان طولانی مصرف شوند)، باعث کاهش جریان خون و خشک شدن پوست می‌شوند. این موضوع می‌تواند در نواحی حساس‌تر سر، عامل ایجاد شکاف پوست سر بعد از کاشت مو شود. به‌ویژه در بیمارانی که پوست حساس دارند، این داروها می‌توانند خشکی یا ترک خوردگی پوست سر را تشدید کنند. اما بیهوشی و کاشت مو هم می تواند در بروز عوارض موثر باشد.
۴. مواد بی‌حسی که در سر تزریق می‌شود
تزریق مواد بی‌حسی در ناحیه پوست سر یکی از مراحل اصلی کاشت مو است. برخی از این مواد (به‌خصوص لیدوکائین یا آدرنالین) ممکن است به‌صورت موقت جریان خون را کاهش داده یا پوست را خشک کنند. این عامل می‌تواند سبب شیار شیار شدن پوست سر در نواحی تزریق‌شده شود، خصوصاً اگر مراقبت بعد از عمل ضعیف باشد یا پوست فرد حساسیت بالایی داشته باشد.
۵. مرطوب نکردن سر بعد از کاشت مو
یکی از مهم‌ترین اقدامات مراقبتی پس از کاشت مو، حفظ رطوبت پوست سر است. اگر فرد پس از عمل از اسپری‌های مرطوب‌کننده یا لوسیون‌های تجویزشده توسط پزشک استفاده نکند، پوست ممکن است خشک شده و به‌مرور ترک بخورد. این ترک‌ها می‌توانند سطحی یا عمیق باشند و باعث شکاف پوست سر بعد از کاشت مو شوند که در ظاهر و نتایج نهایی عمل نیز تأثیر منفی دارد.
۶. حساس بودن پوست سر به مواد تزریقی
برخی بیماران نسبت به مواد بی‌حسی یا مواد استفاده‌شده در فرآیند کاشت مو حساسیت دارند. این حساسیت می‌تواند به شکل التهاب، خشکی شدید یا ترک خوردگی پوست سر خود را نشان دهد. در چنین شرایطی، پوست واکنش غیرطبیعی نشان داده و ممکن است دچار شیار شیار شدن شود، به‌خصوص اگر مراقبت‌های ضدالتهابی به موقع انجام نشوند.
برای جلوگیری از شکاف پوست سر بعد از کاشت مو و بروز ترک خوردگی یا شیارهای سطحی، مهم است که پوست سر را به‌خوبی مرطوب نگه‌دارید، از داروها و مواد بی‌حسی استاندارد استفاده شود، و پیش از انجام کاشت، نوع پوست فرد به دقت بررسی گردد
درمان های فوری برای شکاف پوست سر بعد از کاشت مو
شکاف پوست سر بعد از کاشت مو، یکی از مشکلاتی است که برخی افراد پس از عمل با آن مواجه می‌شوند. این وضعیت می‌تواند به شکل ترک خوردگی پوست سر یا شیار شیار شدن نواحی کاشت‌شده ظاهر شود و در صورت عدم رسیدگی به‌موقع، روند بهبود را کند کرده و حتی باعث ریزش گرافت‌های کاشته‌شده شود. خوشبختانه با رعایت برخی نکات و راهکارهای ساده اما مؤثر، می‌توان تا حد زیادی این مشکل را کنترل و درمان کرد. در ادامه، مهم‌ترین روش‌های درمانی برای بهبود ظاهر پوست سر و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر را به طور کامل بررسی می‌کنیم:
رعایت رژیم غذایی سالم
یکی از مؤثرترین راهکارهای طبیعی برای درمان شکاف پوست سر بعد از کاشت مو، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی است. مواد غذایی غنی از ویتامین‌های A، C، E و گروه B، به‌ویژه بیوتین (B7) و نیاسین (B3)، نقش مهمی در بازسازی پوست، افزایش گردش خون و تولید کلاژن دارند. کلاژن باعث ترمیم بهتر بافت‌های آسیب‌دیده پوست سر شده و به کاهش ترک خوردگی پوست سر کمک می‌کند.
روی (زینک) نیز از جمله عناصر کلیدی برای کاهش التهاب و جلوگیری از شیارهای سطحی پوست است. مصرف منابعی مانند ماهی سالمون، تخم‌مرغ، آووکادو، مغزها و سبزیجات برگ‌سبز می‌تواند به تقویت پوست سر کمک کند. همچنین نوشیدن آب کافی در کنار تغذیه سالم، سم‌زدایی بدن را تسریع کرده و به نرم و انعطاف‌پذیر ماندن پوست کمک می‌کند.
خودداری از خاراندن و مالش سر
یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که برخی افراد پس از کاشت مو انجام می‌دهند، خاراندن یا ماساژ ناحیه کاشت‌شده است. پوست سر در روزهای ابتدایی به‌شدت حساس است و هرگونه تحریک مکانیکی مانند خارش یا فشار دست، می‌تواند منجر به شیار شیار شدن پوست سر یا حتی ایجاد زخم و عفونت شود. بنابراین توصیه می‌شود هنگام احساس خارش یا خشکی، از محلول‌ها یا اسپری‌های تجویزشده توسط پزشک استفاده شود و از هرگونه تماس مستقیم دست یا ناخن با محل کاشت جلوگیری گردد.
توجه به حفظ تعادل چربی پوست سر
چربی طبیعی پوست سر نقش مهمی در مرطوب‌سازی، محافظت و بازسازی بافت‌ها ایفا می‌کند. زمانی که تعادل چربی برهم بخورد، پوست سر مستعد خشکی، ترک خوردگی و در نهایت شکاف پوست سر بعد از کاشت مو می‌شود. افرادی که پوست سرشان بیش‌ازحد خشک یا چرب است، باید حتماً با مشورت پزشک از محصولات تنظیم‌کننده چربی مانند شامپوهای بدون سولفات و سرم‌های سبک استفاده کنند.
شست‌وشوی زیاد، استفاده از آب داغ، یا شامپوهای قوی، چربی طبیعی پوست را از بین می‌برند و زمینه‌ساز شیار و التهاب می‌شوند. تعادل چربی، نه‌تنها به جلوگیری از خشکی پوست کمک می‌کند، بلکه به جذب بهتر مواد مغذی و داروهای موضعی نیز کمک خواهد کرد.
نوشیدن آب فراوان
مصرف آب به میزان کافی، یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای حفظ سلامت پوست سر و جلوگیری از ترک خوردگی پوست سر است. کم‌آبی بدن، مستقیماً باعث خشکی و کاهش انعطاف‌پذیری پوست شده و احتمال شکاف پوست سر بعد از کاشت مو را افزایش می‌دهد. توصیه می‌شود در دوره نقاهت بعد از کاشت مو، حداقل ۸ لیوان آب در روز مصرف شود. نوشیدنی‌هایی مانند دمنوش‌های گیاهی بدون قند نیز می‌توانند در کنار آب، تأثیر مثبتی بر رطوبت‌رسانی پوست داشته باشند.
رعایت مراقبت های مهم بعد از کاشت مو
مهم‌ترین این اقدامات شامل پرهیز از ورزش‌های سنگین، محافظت در برابر نور مستقیم خورشید، اجتناب از استفاده از محصولات شیمیایی یا رنگ مو و پیروی دقیق از برنامه دارویی پزشک و مصرف الکل بعد از کاشت مو می‌شود. شستن آرام و صحیح سر طبق زمان‌بندی مشخص، پرهیز از خوابیدن روی ناحیه کاشت، و استفاده از اسپری‌های تجویزی، همگی از بروز ترک خوردگی پوست سر جلوگیری کرده و به روند ترمیم کمک می‌کنند.
راهکارهای پیشگیری از ترک خوردن پوست سر پس از کاشت مو
قطعاً راهکارهایی برای پیشگیری از ترک خوردن پوست سر پس از کاشت مو وجود دارد که اگر به‌درستی رعایت شوند، می‌توانند احتمال بروز شکاف پوست سر بعد از کاشت مو یا شیار شیار شدن پوست سر را به حداقل برسانند. این اقدامات باید از قبل از عمل تا دوران نقاهت به‌طور کامل دنبال شوند. مهم‌ترین راهکارها پیشگیری از ترک خوردگی بعد از کاشت، عبارتند از:
- استفاده از بخور سرد در روزهای اول بعد از کاشت مو: رطوبت محیط در دوره نقاهت بسیار مهم است. بخور سرد می‌تواند در ساعات مشخصی از روز در اتاق استفاده شود تا محیط اطراف پوست سر مرطوب بماند و احتمال خشکی و ترک کاهش یابد، مخصوصاً در فصل‌های سرد و خشک.
- ماساژ غیرفعال با نور مادون قرمز (IR Therapy): برخی کلینیک‌های معتبر از نور درمانی مادون قرمز برای بهبود گردش خون و ترمیم سلولی پوست سر استفاده می‌کنند. این روش غیرتهاجمی است و باعث افزایش انعطاف‌پذیری و رطوبت بافت پوست می‌شود. البته باید پس از گذشت چند روز از کاشت انجام شود.
- پرهیز از مصرف کافئین، الکل و دخانیات قبل و بعد از کاشت: این مواد باعث کم‌آبی بدن و کاهش جریان خون مناسب به پوست سر می‌شوند و احتمال شیار شیار شدن پوست سر بعد از کاشت مو را افزایش می‌دهند. کاهش مصرف این مواد از یک هفته قبل تا دو هفته بعد از عمل توصیه می‌شود.
- محدود کردن مصرف غذاهای محرک پوست: غذاهای بسیار شور، تند، یا سرخ‌کردنی باعث تحریک‌پذیری پوست سر می‌شوند. در دوران بعد از کاشت مو، بهتر است غذاهای حاوی زینک، ویتامین B5، و اسیدهای چرب ضروری مصرف شوند تا سلامت پوست سر حفظ شود.
پیش از کاشت، در برخی کلینیک‌ها برای افرادی با پوست خشک، سرم‌های موضعی حاوی هیالورونیک اسید تجویز می‌شود. این ماده فوق‌العاده آب‌رسان، خاصیت مرطوب‌کنندگی عمیق دارد و پوست را آماده کاشت می‌کند.
تاثیر شیار شیار شدن پوست سر در نتایج کاشت مو
ترک خوردگی و شیار شیار شدن پوست سر بعد از کاشت مو ممکن است نگرانی‌هایی را در پی داشته باشد، اما در بیشتر موارد این عارضه به‌تنهایی باعث کاشت مو ناموفق نمی‌شود. با این حال، ترک خوردگی پوست سر و شیار شیار شدن پوست سر بعد از کاشت مو می‌توانند بر نتایج کاشت مو تأثیر منفی بگذارند، به‌ویژه اگر در مراحل ابتدایی درمان مراقبت‌های لازم رعایت نشود. دلایل اصلی تأثیر ترک‌ها و شیارها بر کاشت مو عبارتند از:
- افزایش خطر ریسک ابتلا به عفونت
- ایجاد مشکل در چسبندگی گرافت‌ها
- کاهش خون‌رسانی به پوست سر
در صورتی که بعد از کاشت مو، پوست سر دچار ترک خوردگی یا شیار شیار شدن شود، انجام مراقبت‌های لازم و مراجعه به متخصص پوست برای بررسی وضعیت ضروری است. در بیشتر مواقع، با مراقبت‌های صحیح و استفاده از داروهای تجویزی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و مرطوب‌کننده‌ها می‌توان از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کرد و نتایج موفق‌تری از کاشت مو به‌دست آورد.
رژیم غذایی مفید برای درمان ترک پوست سر
برای جلوگیری از شیار شیار شدن پوست سر بعد از کاشت مو، رعایت رژیم غذایی سالم و مصرف مواد مغذی خاص می‌تواند به بهبود سلامت پوست سر و تسریع در فرآیند بهبودی کمک کند. برخی از خوراکی‌های مفید و داشتن تغذیه بعد از کاشت مو می‌توانند از شیار شیار شدن پوست سر جلوگیری و به درمان آن کمک کنند، عبارتند از:
| نوع ماده مغذی | خوراکی‌های مفید | تأثیر بر پوست سر |
| آب و مایعات | آب، آب نارگیل، چای سبز | حفظ رطوبت پوست سر و جلوگیری از خشکی و ترک خوردگی |
| ویتامین E | بادام، فندق، آووکادو، روغن زیتون | کمک به ترمیم و بازسازی پوست سر و جلوگیری از خشکی |
| اسیدهای چرب امگا 3 | ماهی سالمون، ماهی تن، ماهی ساردین، دانه کتان، گردو | تقویت غدد چربی پوست سر و حفظ رطوبت پوست سر |
| ویتامین C | فلفل دلمه‌ای، مرکبات (پرتقال، لیمو)، توت فرنگی، کیوی | تولید کلاژن و ترمیم بافت پوست |
| زینک (روی) | گوشت قرمز، مرغ، حبوبات (عدس، نخود)، آجیل‌ها (پسته، بادام) | ترمیم و بهبود بافت‌های آسیب‌دیده پوست سر |
| بیوتین | تخم‌مرغ، بادام، آووکادو، سیب‌زمینی شیرین | تقویت موها و حفظ سلامت پوست سر |
| پروتئین | گوشت کم‌چرب، ماهی، حبوبات، دانه‌ها | تقویت پوست سر و جلوگیری از خشکی آن |
| آهن | سبزیجات برگ‌سبز تیره (اسفناج، کلم‌کالی)، عدس، گوشت قرمز | جلوگیری از خشکی پوست و مشکلات مو |
| منیزیم | موز، بادام، اسفناج، دانه کدو | بهبود گردش خون و تقویت پوست سر |
یک رژیم غذایی غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب سالم می‌تواند در پیشگیری از شیار شیار شدن پوست سر بعد از کاشت مو و کمک به درمان آن مؤثر باشد. علاوه بر این، حفظ هیدراتاسیون بدن و انتخاب غذاهایی که به ترمیم پوست سر و تقویت رشد مو کمک می‌کنند، از عوامل کلیدی در بهبود نتیجه کاشت مو هستند.
سخن آخر در شکاف پوست سر بعد از کاشت مو
روز ترک خوردگی پوست سر پس از کاشت مو معمولاً در حدود ۵٪ از بیماران رخ می‌دهد. در این درصد، ترک خوردگی ممکن است به‌طور موقت و در روزهای اولیه پس از عمل مشاهده شود. با این حال، تأثیر این ترک‌ها بر نتایج نهایی کاشت مو معمولاً محدود است. تحقیقات نشان می‌دهد که تنها در مواردی که ترک خوردگی شدید باشد و منجر به عفونت یا آسیب به گرافت‌ها شود، ممکن است تأثیر منفی بر فرآیند رشد موهای کاشته شده داشته باشد.
اگر شما نیز نگران شیار شیار شدن پوست سر یا ترک خوردگی پس از کاشت مو هستید، بهترین کار این است که به کلینیکی معتبر و متخصص مراجعه کنید. انتخاب بهترین کلینیک کاشت مو با تجربه و تیم پزشکی ماهر می‌تواند نقش مهمی در کاهش عوارض احتمالی و تضمین نتایج موفق کاشت مو داشته باشد. اگر به دنبال کاشت مو با کمترین عوارض و بهترین مراقبت‌ها هستید، پیشنهاد می‌کنیم با کلینیک‌های معتبر مانند کلینیک نیلفروش زاده تماس بگیرید و مشاوره رایگان دریافت کنید. تصمیم درست می‌تواند شما را به نتیجه‌ای رضایت‌بخش و طبیعی هدایت کند.
سوالات متداول برای ترک خوردگی پوست سر بعد از کاشت مو
1. آیا شیار شیار شدن پوست سر بعد از کاشت مو خطرناک است؟
شیار شیار شدن پوست سر معمولاً خطری ندارد و به‌طور طبیعی در طی فرآیند بهبود پوست از بین می‌رود. اما در صورتی که شیارها عمیق و دردناک شوند یا علائمی مانند عفونت مشاهده شود، باید به پزشک مراجعه کرد.
2. چه مدت بعد از کاشت مو ترک‌های پوست سر از بین می‌روند؟
ترک‌های پوست سر معمولاً در عرض 1 تا 2 هفته پس از کاشت مو بهبود می‌یابند، اما در برخی موارد ممکن است مدت بیشتری زمان ببرد.
3. آیا باید به پزشک مراجعه کنم اگر ترک‌ها بیشتر از 2 هفته طول کشید؟
اگر ترک‌ها و شیارها بیش از 2 هفته طول کشیدند یا علائمی مانند درد شدید، تورم غیرطبیعی یا خونریزی مشاهده کردید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
4. آیا می‌توان از روش‌های خانگی برای درمان ترک پوست سر استفاده کرد؟
روش‌های خانگی مانند استفاده از روغن‌های طبیعی (مانند روغن نارگیل یا زیتون) برای مرطوب نگه داشتن پوست سر می‌توانند کمک‌کننده باشند. اما در صورتی که ترک‌ها شدید یا طولانی‌مدت شوند، مشاوره پزشکی الزامی است.
