یکی از نیاز های اولیه ی بشر، نیاز به غذا است. نیازی که در صورت نبود آن، بیش از چند روز زنده نخواهیم بود. در جامعه ی مدرن امروزی، با پیشرفت علوم مختلف، دسترسی به انواع مختلف مواد غذایی راحت تر شده و در اغلب نقاط جهان، مواد غذایی اولیه به راحتی در دسترس همگان قرار دارد. با این وجود، روز به روز بیماری های ناشی از مصرف غذا هم افزایش یافته. بیماری هایی که ناشی از عدم استفاده ی صحیح از مواد غذایی است مانند استفاده بیش از اندازه از فست فود ها، مصرف کم میوه ها و سبزی ها، افزایش مصرف غذاهای فرآوری شده و نمک، افزایش استفاده از شکر و محصولات شیرین و … که متعاقب آن، با بیماری های مزمن مانند سرطان ها، دیابت، بیماری قلبی عروقی و … مواجه هستیم. همه ی این ها به این معناست که هر فرد برای داشتن زندگی سالم، نیازمند مشاوره و استفاده از راهنمایی های یک كارشناس تغدیه و رژیم درماني مي باشد.
از اوایل سده ۱۹ مفهوم غذاخوردن فقط پرکردن شکم بود و احساس گرسنگی بشر را وادار میکرد تا آنچه را در دسترس خود میدید بدون توجه به کمیت و کیفیت آن مصرف کند. شهرنشینی و تشکیل اجتماعات باعث ایجاد تغییرات زیادی در طرز تغذیه بشر شدهاست. اولین اجتماعات و شهرها در میانرودان، آسیای غربی، مصر و یونان بوجود آمدند. شهرنشینهای اولیه کشاورزی و دامپروری را به خوبی میدانستند و برای تغذیه خود از محصولات متنوع استفاده میکردند. ایران نخستین کشور جهان است که انسان اولیه در آن به کشاورزی و پرورش دام پرداختهاست. ( آرتور کیت و دکتر ارنست هرتسفیلد در کتابی به نام صنایع ایران ثابت کردهاند که کشاورزی و تمدن از فلات ایران شروع شدهاست).
تاریخچهٔ تغذیه در یونان نشان میدهد که مردم یونان باستان برای تغذیه اهمیت زیادی قائل بودند و این جمله به آنان منسوب است که: «برای تقویت روح هرگز جسم را نباید فراموش کرد و باید مردم را با ورزش و غذای مناسب تربیت کرد.» شواهد نشان میدهد که در زمانهای قدیم مردم یونان بیشتر از گیاهان تغذیه میکردند و مصرف گوشت گوسفند، پرندگان، شکر، لبنیات و ماهی نیز در بین بعضی از طبقات اجتماع معمول بودهاست. همچنین روغن زیتون را بسیار مصرف میکردهاند.
در مورد رژیمهای غذایی آغاز پیدایش آن به لوحه ای متعلق به سال ۱۹۰۰ قبل از میلاد مسیح در ناحیه سومر مربوط میشود که در آن برنامه غذایی یک کودک نوشته شده و در حال حاضر در موزه باستانشناسی استانبول نگهداری میشود.
طی دورانهای مختلف تاریخ و از دیدگاه مذاهب گوناگون، رژیم های غذایی حائز اهمیت بسیار بوده و در بسیاری از کتب مذهبی مطالبی در زمینة تغذیه در دوران بارداری، شیردهی و روزه منعکس شدهاست. بقراط غالباً نصایح و توصیههایی در زمینه مصرف یا عدم مصرف بعضی از غذاها به بیماران خود میکردهاست و اکثر پزشکان یونان باستان رژیم درمانی را به عنوان بخش مهمی از معالجة بیماریها بکار میبردند.
زکریای رازی که از دید عده زیادی پدر علم تغذیه شناخته شده توصیههای مختلفی در زمینة رژیمهای غذایی دارد.
با وجود اهمیت زیاد این رشته در حفظ سلامت انسان از گذشته تا حال داشته، ولی تا سالهای پایان جنگ جهانی اول هیچ سازمانی که رسماً در این زمینه فعالیت کند وجود نداشت، تا اینکه در سال ۱۹۱۷ نخستین انجمن مربوط به رژیمدانان توسط گروهی از کارشناسان تغذیه آمریکا تأسیس شد. این انجمن برای اولین بار مجله علمی رژیم شناسان را در سال ۱۹۲۵ منتشر کرد. و به تدریج دامنه فعالیت خود را در زمینه مدیریت خدمات غذایی مراکز تغذیه توسعه داد.
دانشآموختگان این رشته که رژیمشناس (Dietition) نامیده میشوند، باید تمام اطلاعات و دانش خود را در راه کمک به برقراری و بهبود سلامت بشر بکار گیرند.
اصطلاح رژیم درمانی یا درمان بارژیم (Diet-therapy) به معنای استفاده از رژیم غذایی نه فقط برای بیماران بلکه برای افراد سالم نیز است. بدین معنی که افراد سالم نیز باید به نوبه خود از رژیم غذایی مناسب استفاده کنند تا بدین وسیله از ابتلا به سوءتغذیه مصون مانده و از سلامت کامل برخوردار شوند.نیاز انسان به غذا یکی از احتیاجات ذاتی و فیزیولوژیکی است که مهم ترین عامل بقای زندگی و طول عمر بشر می باشد. احتیاج به غذا دایمی است و ارگانیسم را مجبور می کند تا برای به دست اوردن غذا و رفع گرسنگی کوشش کند. تغذیه صحیح و متعادل نه تنها پدیده رشد را مؤثر می سازد و به تندرستی و طول عمر می انجامدبلکه با تاثیر روی اعصاب و روان سبب رشد فکری و نمو نیروهای جوانی می گردد.
داشتن سبک زندگی متشنج، حفظ عادت تغذیه سالم را سخت میکند و باعث میشود که بدن در برابر خطرات بهداشتی، آسیبپذیر شود. بدون اینکه متوجه شوید، باعث مشکلات بهداشتی میشود که میتوانند منجر به بیماری شوند. افراد تنها زمانی به اهمیت تغذیه سالم پی میبرند که از بیماریهایی مانند سوء تغذیه، چاقی و غیره رنج میبرند.
بدن انسان با غذا کارمیکند و مخلوطی متعادل ازغذا، عملکرد بدن را هموار میکند. اهمیت خوردن غذاهای سالم در رشد بدن، تقویت عملکرد بدن و ایجاد دفاع دربرابر بیماریها است. هر شخصی، از یک کودک گرفته تا یک بزرگسال، نیازمند یک عادت غذایی سالم برای زندگی بهتر و طولانی تر هستند. گرچه که بیشتر مردم از اهمیت عادات تغذیه سالم آگاه هستند، تنها تعداد اندکی تمایل به پیروی از آنها را دارند.
چرا خوردن غذاهای سالم مهم است؟
رشد طبیعی بدن و عملکرد آن بدون وجود مواد مغذی، غیرممکن است. مواد مغذی غذا، سوخت مورد نیاز سلولهای بدن را تامین میکند. بدن انسان بدون وجود مواد مغذی مناسب، دربرابر بیماریهای ویروسی و باکتریایی آسیبپذیر میشود. انرژی مورد نیاز برای انجام عملکردهای بدن، هم عملکردهای ذهنی و عملکردهای فیزیکی، از چربی اندوخته شده بدن تامین میشود. عدم تعادل ناشی از اختلال در سطح چربی بدن هم میتواند منجر به چاقی و هم سوء تغذیه شود که هردو آنها برای بدن خطرناک است. بدن انسانی که از چاقی یا سوء تغذیه رنج میبرد شانس بالایی در ایجاد بسیاری از بیماریها مثل اختلال عملکرد قلب، سرطان، دیابتها، پوکی استخوان و بسیاری از بیماریهای دیگر را دارد.
یک برنامه رژیم غذایی سالم میتواند به فعال ماندن بدن برای مدت طولانی کمک کند و امکان یک زندگی سالم را فراهم میکند. یک رژیم غذایی سالم و متعادل میتواند به حفظ وزن مورد نیاز بدن و همچنین افزایش سلامت عمومی کمک کند. یک رژیم غذایی سالم دارای مقادیر متعادلی از نان، سیبزمینی، حبوبات، میوهها، سیزیجات، شیر، گوشت، ماهی یا جایگزین شیر یا گوشت و حداقل مقدار چربی و قند میباشد. بدن نمیتواند تنها از یک نوع ماده غذایی، مواد مغذی ضروری را بدست آورد. بدن باید گسترهای ازغذاهای سالم با مقادیر کافی ویتامینها، مواد معدنی و فیبر را دریافت کند.