علت و درمان شوره سر در زمان کم

  شوره سر یا Dandruff یک بیماری شایع پوست سر است که در سنین مختلف رخ می دهد باعث پوسته پوسته شدن پوست سر می شود.

به طورمعمول، سلول های پوست دارای یک چرخه زندگی هستند که طی این چرخه در صورت نیاز تکثیر می شوند و سپس در پایان چرخه زندگی خود می میرند و می ریزند. هنگامی که فردی شوره سر دارد، سرعت چرخه سلولی پوست افزایش می یابد که باعث می شود سلول های مرده بیشتری روی پوست سر جمع شده و پوسته پوسته شوند.

این بیماری آنقدر رایج است که تقریباً نیمی از منبع معتبر جمعیت بزرگسال جهان را تحت تأثیر قرار می دهد.

علائم شایع شوره سر

• پوسته پوسته شدن پوست سر
• اریتم (لکه های قرمز روی پوست سر و گاهی اوقات روی صورت)
• شوره ابرو
• خارش پوست سر
  • ریزش مو
• پوسته های خشک روی پوست صورت

علل ایجاد شوره سر

• درماتیت سبورئیک
• واکنش های آلرژیک
• پسوریازیس
• اگزما
• ترشحات غدد چربی
• واکنش بیش از حد به مالاسزیا، مخمری که روی پوست سر ایجاد می شود.
• شست شوی بیش از حد مو با شامپو که باعث خشک شدن پوست سر می شود.
• عدم رعایت بهداشت و عدم شست شوی مناسب سر که باعث تجمع سلول های مرده پوست سر می شود.
• برس زدن بیش از حد موهای سر که باعث ایجاد اصطکاک بیش از حد با پوست حساس سر می شود.
• محصولات مراقبت شخصی مختلف ممکن است باعث درماتیت تماسی شوند و قرمزی و خارش پوست سر را به همراه داشته باشند.
• قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
• فشار بیش از حد از کلاه به پوست سر
• آنچه به طور معمول می خورید
• قرار گرفتن در معرض گرد و غبار یا خاک
• استرس
• سن، شوره سر بیشتر در سنین نوجوانی و میانسالی رخ می دهد (اگرچه نوعی شوره سر که به عنوان کلاه گهواره ای شناخته می شود نیز در نوزادان رایج است)
• عوامل هورمونی، شوره سر در مردان شایع تر است
• رژیم غذایی ناسالم

برخی از افراد ممکن است به دلایل ناشناخته بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به شوره سر باشند. با این حال، مشخص است که مردان بیشتر از زنان دچار شوره سر می‌شوند.

افراد با بیماری‌های خاص مانند پارکینسون یا HIV  نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به شوره هستند.

شوره سر در هر سنی ممکن است ایجاد شود.

تفاوت شوره سر و خشکی پوست سر

ممکن است تشخیص تفاوت بین شوره سر و پوست سر خشک برای شما دشوار باشد، زیرا هر دو می توانند به طور مشابه ظاهر شوند. هر دو می توانند باعث ایجاد پوسته پوسته و احساس خارش در پوست سر شما شوند.

در حالی که شوره سر مربوط به درماتیت سبورئیک است ولی خشکی پوست سر به از دست دادن آب بیش از حد پوست مربوط می شود و این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که شما مایعات کافی دریافت نمی کنید یا استفاده از محصولات مراقبت از موی نامناسب ممکن است روغن طبیعی پوست سر شما را از بین ببرد. اگر در آب و هوای سرد و خشک زندگی می کنید، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به خشکی پوست سر باشید.

درمان پوست سر خشک معمولاً شامل استفاده از یک شامپوی ملایم است که تا حد ممکن حاوی مواد افزودنی کمی است و به حفظ رطوبت پوست سر کمک می کند.

انواع شوره سر

شوره سر انواع مختلفی دارد. در ادامه انواع شوره سر و علت ایجاد آن را اورده ایم.

الف- شوره سر مرتبط با پوست خشک

شایع ترین نوع شوره سر، شوره مرتبط با پوست خشک است که معمولاً در فصل زمستان و به دلیل هوای سرد و خشک ایجاد می شود. شوره سر پوست خشک می تواند به دلیل استحمام با آب داغ باشد. آب داغ پوست سر را خشک می کند که این می تواند باعث ایجاد شوره شود.

ب- شوره سر مرتبط با چربی

این نوع شوره از تجمع سبوم (چربی) روی پوست سر ایجاد می شود. زمانی که فولیکول های مو بیش از حد چربی تولید می کنند در نتیجه تجمع چربی، سلول های مرده روی پوست سر بیشتر می شود.

توده‌های سلول‌های مرده پوست همراه با چربی روی پوست سر، پوسته‌های خارش‌دار شوره سر را تشکیل می‌دهند که چرب و زرد رنگ هستند.

ج- شوره سر مرتبط با قارچ

این نوع شوره توسط نوعی مخمر یا قارچ به نام مالاسزیا ایجاد می شود. این مخمر بخشی از فلور طبیعی پوست (میکروارگانیسم هایی که به طور طبیعی روی پوست زندگی می کنند) است که به کنترل میکروارگانیسم هایی مانند قارچ کمک می کند و از عفونت جلوگیری می کند. با این حال، زمانی که چربی اضافی وجود داشته باشد، مالاسزیا به دلیل اینکه در محیط دارای چربی رشد می کند، تکثیر می شود.

این نوع مخمر همچنین یک محصول جانبی تولید می‌کند که باعث می‌شود سلول‌های پوست به هم چسبیده شوند و پوسته‌های سفیدی را که معمولاً در شوره سر دیده می‌شود، تشکیل دهد.

د- شوره سر مرتبط با وضعیت پوست

چندین بیماری پوستی باعث پوسته پوسته شدن پوست می شود. بیماری پوستی که اغلب با شوره سر مرتبط است، درماتیت سبورئیک (SD) است که باعث قرمزی شدید، لکه های فلس دار قرمز، خارش و التهاب پوست سر و سایر نواحی بدن مانند صورت و گوش ها می شود.

درماتیت سبورئیک باعث علائم قابل مشاهده التهاب می شود، در حالی که علائم شوره سر معمولاً شامل قرمزی خفیف پوست است.

درماتیت سبورئیک بیشتر در افرادی که پوست چرب دارند رخ می دهد و نوعی شوره سر چرب محسوب می شود و در نواحی از پوست که حاوی غدد چربی است ظاهر می شود.

ه- شوره سر در نوزادان

نوزادان اغلب دارای نوعی شوره هستند که به عنوان کلاهک گهواره ای شناخته می شود. در این شرایط لکه های زرد، چرب و پوسته پوسته روی پوست سر وجود خواهد داشت که اغلب در 2 ماه اول پس از تولد ظاهر می شود و چند هفته یا چند ماه طول می کشد تا بهبود یابد. شستن ملایم پوست سر با شامپو بچه و استفاده از روغن بچه می تواند به جلوگیری از ایجاد این پوسته ها کمک کند.

روش های جلوگیری از ایجاد شوره سر

1. رعایت بهداشت
2. اجتناب از لمس زیاد پوست سر، به خصوص اگر از قبل خارش داشته باشد.
3.  استفاده از شامپوی مناسب پوست سر: به اندازه کافی شامپو بزنید تا چربی ها را از بین ببرد، اما از محصولات متنوع برای شست شوی موهای خود استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث تحریک بیشتر پوست سر شود.
4. کاهش استرس: با افزایش استرس سیستم ایمنی بدن دچار اختلال شده و با کاهش ایمنی بدن شرایط برای رشد ملاسزیا فراهم می شود.
5. ایجاد شرایط مناسب جهت تنفس پوست سر: تحقیقات جدید نشان می دهد که قرار گرفتن در فضای باز به طور منظم، به خصوص در جاهایی که هوا تازه تر است، می تواند به کاهش تجمع چربی در پوست سر کمک کند.
6. ماساژ پوست سر
7. برس کشیدن موی سر: حداقل دو بار در روز زمانی که موی سر مرطوب است (نه خیس) برس بکشید.
8. کاهش ایجاد اصطکاک: استفاده از کلاه و روسری هایی که از مواد مصنوعی ساخته شده اند را محدود کنید.با کاهش ایجاد اصطکاک شوره سر نیز کاهش می یابد.
9. رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی سرشار از روی، ویتامین های گروه B، نوعی چربی امگا 6 معروف به گاما لینولنیک اسید که در روغن گل مغربی وجود دارد باعث جلوگیری از ایجاد شوره سر می شود.

روش های درمان شوره سر

شوره سر را به دو روش می توان درمان کرد که در ادامه توضیحات لازم را قرار داده ایم:

درمانهای خانگی شوره

برخی از درمان ها یک بیماری زمینه ای مانند پسوریازیس را هدف قرار می دهند. هدف برخی دیگر لایه برداری سلول های مرده پوست یا مقابله با تولید مخمر است که می تواند شوره سر را تحریک کند.

درمان مناسب شوره سر به عواملی مانند سن فرد، بیماری های زمینه ای و شدت شوره سر بستگی دارد.

در اینجا به چند روش خانگی درمان شوره سر اشاره خواهیم کرد:

• روغن درخت چای: مطالعات روی روغن درخت چای نشان داده است که این روغن ضد التهاب، ضد میکروبی و ضد عفونی کننده است و رشد میکروارگانیسم ها را کند می کند. روغن درخت چای همچنین حاوی خواص ضد قارچی است که به طور خاص مخمر مالاسزیا را هدف قرار می دهد.
• روغن برگ لیمو: شامپویی حاوی روغن بادرنجبویه به طور خاص برای اثربخشی بر شوره سر ناشی از مخمر مالاسزیا مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مطالعه غلظت محلول شامل 5٪، 10٪ و 15٪ روغن برگ لیمو مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه مطالعه گزارش داد که غلظت 10 درصد بهترین عملکرد را داشته و پس از هفت روز، شوره سر 51 درصد بهبود یافت. در روز 14، شوره سر تا 74% بهبود یافته بود.
• سرکه سیب: در مطالعات نشان داده شده است که سرکه سیب یک عامل ضد قارچ است. اگر نوع شوره سر شما از قارچ ناشی شده باشد، این درمان می تواند مفید باشد.
• روغن نارگیل
• جوش شیرین
• آلوئه ورا
• روغن زیتون

باید توجه داشته باشید که قبل از استفاده از هر نوع درمان خانگی برای شوره سر حتما با پزشک خود مشورت کنید. به خاطر داشته باشید که محصولات طبیعی و گیاهی می توانند عوارض جانبی خطرناکی داشته باشند و هیچ تضمینی وجود ندارد که آنها به اندازه برخی از درمان های OTC و نسخه ای برای شوره سر موثر باشند.

بیشتر بخوانید : کاشت مو

درمانهای پزشکی شوره

در حالی که هیچ درمان قطعی برای شوره سر وجود ندارد، برخی از شامپوهای دارویی وجود دارند که می توانند به مدیریت علائم کمک کنند.

برای شوره های خفیف تا متوسط که شامل پوسته پوسته شدن پوست سر، قرمزی خفیف و خارش می شود، شامپو شوره سر OTC معمولاً تمام چیزی است که برای جلوگیری از شدت شوره و مدیریت علائم مورد استفاده قرار می گیرد.

برای شوره سر شدید، به ویژه هنگامی که به شامپوهای ضد شوره دارویی OTC پاسخ نمی دهد، باید با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مشورت شود. درمان رایج شوره سر شامل شامپو شوره سربرای شوره های خفیف تا متوسط است که حاوی مواد فعال سولفید سلنیوم، پیریتیون روی (ZPT) یا قطران زغال سنگ است.

برخی شامپوهای مورد استفاده برای مدیریت شوره سر عبارتند از:

• شامپو سولفید سلنیوم: این شامپو سرعت مرگ سلولی پوست را کاهش می‌دهد و در نتیجه تعداد سلول‌های مرده پوستی را که تجمع می‌کنند و باعث پوسته پوسته شدن سر می شوند کاهش می‌دهد. همچنین ممکن است به درمان شوره سر مرتبط با قارچ کمک کند.
• شامپو بر پایه قطران: شامپوی دارویی ساخته شده از قطران زغال سنگ که سرعت مرگ سلول های پوست را کاهش می دهد و باعث کاهش پوسته ریزی سر می شود.

AAD در مورد استفاده از شامپو قطران زغال سنگ هشدار می دهد. این نوع شامپو می تواند موهای روشن را تغییر رنگ داده و پوست سر شما را نسبت به آفتاب حساس تر کند. اگر از آن استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید اقدامات احتیاطی بیشتری انجام می‌دهید.

• شامپو پیریتیون روی: مطالعات نشان داده است که شامپو پیریتیون روی تولید چربی را متعادل می کند و مخمر را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. این نوع شامپو ممکن است به شوره سر مرتبط با چربی و همچنین شوره مرتبط با قارچ در افرادی که موهای چرب دارند کمک کند.
• شامپو اسید سالیسیلیک: این شامپو باعث از بین بردن پوسته های ناشی از شوره سر می شود. از آنجا که باعث خشکی نیز می شود، استفاده از این شامپو می تواند پوسته پوسته شدن بیشتری را به همراه داشته باشد. این نوع شامپو می تواند برای کسانی که شوره سر چرب دارند مفید باشد.
• شامپو ضد قارچ: شامپوهای دارویی حاوی کتوکونازول (نیزورال) که برای کنترل قارچ مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع شامپو برای شوره سر مرتبط با قارچ مناسب است. شامپو ضد قارچ بدون نسخه در دسترس است، اما غلظت های قوی تر باید با نسخه تجویز شده پزشک از داروخانه خریداری شود.

نحوه استفاده از شامپو

اینکه فرد چقدر نیاز به استفاده از شامپوی دارویی دارد تا حدی به نوع موی او بستگی دارد.

آکادمی پوست آمریکا در این خصوص توصیه های زیر را ارائه می دهد:

برای افراد سیاه پوست: یک بار در هفته با شامپو شوره سر شامپو بزنید. از یک متخصص پوست بخواهید که یک شامپوی مناسب را پیشنهاد کند.

برای افراد سفیدپوست و آسیایی: روزانه شامپو بزنید و دو بار در هفته از شامپو شوره سر استفاده کنید.

برخی از متخصصان استفاده از شامپو را به مدت یک ماه پیشنهاد می کنند تا ببینند آیا اثر می کند یا خیر.

اثر یک شامپوی خاص ممکن است با گذشت زمان کاهش پیدا کند. فردی که احساس می کند شامپوی مورد انتخابش در حال از دست دادن اثربخشی خود است، ممکن است بخواهد به شامپوی دیگری با ترکیب دیگری روی آورد.

مدت زمانی که فرد باید محصولی را روی پوست سر خود بگذارد متفاوت است. کاربران باید دستورالعمل های روی ظرف شامپو را دنبال کنند.

چه زمانی برای شوره باید به پزشک مراجعه کرد؟

در اکثر مواقع مشورت با پزشک در مورد شوره سر ضروری نیست. معمولاً می توان آن را به طور مؤثر با شامپوهای دارویی بدون نسخه (OTC) درمان کرد.

با این حال، در برخی موارد، شوره سر به درمان های بدون نسخه  پاسخ نمی دهد. در موارد زیر حتما باید با پزشک متخصص مشورت نمایید:

• شوره سر پس از چندین هفته استفاده از شامپوهای بدون نسخه دارویی بهبود نیابد.
• پوست سر بسیار قرمز و متورم شود یا دارای ترشحات مایع و چرکی باشد.
• علائم بدتر شوند و به سایر قسمت های بدن، به ویژه مناطقی که مو ندارند، گسترش یابند.
• متوجه ریزش مو شوید.
• علائمی از اگزما، پسوریازیس یا سایر بیماری های پوستی دیده شود.
• پوست سر خارش زیاد داشته باشد.
• گاهی اوقات ممکن است در اثر درمان عوارض ایجاد شود. اگر شامپو یا درمان پوست سر باعث سوزش شود، باید با پزشک مشورت کرده و داروی جایگزین دریافت کنید.

در مورد نوزادان در صورت بروز علائمی مانند: ترک خوردن پوست، عفونت، خارش، تورم، خون ریزی، گسترش علائم به سایر قسمت های بدن باید به پزشک مراجعه کرد

کلینیک فوق تخصصی پوست و موی جردن آماده خدمت رسانی به شما مراجعین عزیز در زمینه درمان وشره سر و ریزش مو می باشد.