پر مویی (هیرسوتیسم)

علایم پر مویی (هیرسوتیسم):

نشانه اصلی پر مویی (هیرسوتیسم): رویش موی ضخیم و رنگدار در نقاطی از بدن است، نقاطی که خاص مردان است. به عنوان مثال در صورت، قفسه سینه و کمر. چنانچه پر مویی (هیرسوتیسم) ناشی از سطوح افزایش یافته‌ی هورمون‌های آندروژن باشد نشانه‌ها و علائمی‌‌دیگری را نیز تجربه خواهید کرد.

این علائم عبارتند از:

• موی ضخیم و پررنگ به ویژه در صورت، قفسه سینه و کمر
• صدای کلفت
• کچلی
• جوش
• کاهش سایز سینه‌‌ها
• بزرگی کلیتوریس(عضو کوچک و نعوظی دستگاه تناسلی زن)
• افزایش حجم ماهیچه‌‌ها

علل:

تا زمان بلوغ، بدن شما با مو‌های ریز و کمرنگی به نام کرک پوشیده شده است. زمانی‌که شما از نظر جنسی بالغ می‌‌شوید، هورمون‌‌های مردانه به نام آندروژن‌‌ها منجر به ضخیم و تیره شدن کرک‌‌ها در نقاط خاصی از بدن می‌‌شوند. رویش غیرطبیعی مو‌های زائد در زنان پر مویی (هیرسوتیسم) از میزان بالای آندروژن‌‌ها یا حساسیت افزایش یافته فولیکول‌‌های مو به این هورمون‌ها منتج می‌‌شود.

در حدود نیمی‌‌از زنان دچار پر مویی (هیرسوتیسم) خفیف، سطوح بالایی از آندروژن را در بدنشان دارند. غالباً پر مویی (هیرسوتیسم) شدید به دلیل سطوح بالای آندروژن است.

شرایطی که منجر به سطوح بالای آندروژن می‌‌شوند:

• سندرم تخمدان پلی کیستیک: این سندرم معمول از عدم تعادل در هورمون‌‌های جنسی ناشی می‌‌شود و منتج به قاعدگی‌‌های نامنظم، چاقی، ناباروری و وجود کیست‌‌هایی در تخمدان‌‌ها می‌‌گردد. سندرم تخمدان پلی کیستیک معمول‌ترین علت قابل شناسایی هیرسوتیسم است.
• سندرم کوشینگ: سندرم کوشینگ شرایطی است که در زمان در معرض قرار گیری بدن با مقادیر بالای هورمون کورتیزول اتفاق می‌‌افتد. کورتیزول هورمون استروئیدی است که در پاسخ به استرس ترشح می‌‌شود. این سندرم زمانی ایجاد می‌‌شود که غدد آدرنال –غدد مترشحه هورمون که درست دربالای کلیه‌‌ها قرار دارند. مقادیر زیادی کورتیزول بسازند یا فرد برای مدت زمانی طولانی دارو‌های شبه کورتیزول دریافت کند. سطوح افزایش یافته ی کورتیزول تعادل هورمون‌‌های جنسی را در بدن به هم می‌‌زند و منتج به پر مویی (هیرسوتیسم) می‌‌شود.
• هیپرپلازی مادرزادی غده آدرنال (هیپرپلازی: افزایش غیر طبیعی تعداد سلول‌‌های طبیعی در یک عضو که باعث افزایش حجم آن می‌‌شود). چنین شرایط ارثی با تولید غیرطبیعی هورمون‌های استروئیدی مانند کورتیزول و آندروژن توسط غدد آدرنال توصیف می‌‌شود.
• تومور‌ها: ندرتاً پر مویی (هیرسوتیسم) می‌‌تواند به دلیل تومور ترشحی آندروژن در تخمدان‌‌ها و یا غدد آدرنال باشد.
• برخی دارو‌ها: یکسری از دارو‌ها منجر به هیرسوتیسم می‌‌شوند . یکی از این دارو‌ها دانازول است که به منظور درمان اندومتریوز تجویز می‌‌شود.
• نا شناخته: برخی اوقات، علت قابل شناسایی وجود ندارد. رشد بی رویه مو‌های زائد در زنانی که سطوح نرمال آندروژن داشته و سیکل‌‌های قاعدگی منظمی‌‌دارند و هیچ یک از موارد فوق الذکر نیز در آن‌ها صدق نمی‌‌کند ، هیرسوتیسم ناشناخته نامیده می‌‌شود. بدین معنا که هیچ دلیل قابل شناسایی برای نارسایی آن‌ها وجود ندارد. چنین حالتی بیشتر در جمعیت‌‌های نژادی خاص دیده می‌‌شود.

فاکتور‌های متعددی ابتلا و پیشرفت هیرسوتیسم را تحت تاثیر قرار می‌‌دهند و عبارتند از :

• تاریخچه خانوادگی: شرایط متعددی که منجر به پر مویی (هیرسوتیسم) می‌‌شوند، از جمله هیپرپلازی مادرزادی غده آدرنال و سندرم تخمدان پلی کیستیک، به صورت خانوادگی دیده می‌‌شوند.
• نژاد: احتمال ابتلا به هیرسوتیسم ناشناخته در نژاد زنان مدیترانه‌ای، خاورمیانه و آسیای جنوبی بیش از سایر نژاد‌هاست .عوامل خطرسازعوارض

پر مویی می‌‌تواند از نظرروحی ناراحت کننده باشد. برخی از زنان مبتلا به هیرسوتیسم عزت نفس پایین تری دارند و احساس می‌‌کنند حس زن بودن در آن‌ها کمرنگ تر است. هیرسوتیسم خود به تنهایی عوارض جسمانی به همراه ندارد ولیکن چنانچه علت آن عدم تعادل هورمونی باشد عوارضی به همراه خواهد داشت .درمان

درمان هیرسوتیسم شامل ترکیبی از روش‌های مراقبت فردی ، درمان‌های از بین برنده ی مو و استفاده از دارو مي‌شود.

درمان‌‌های از بین برنده‌ی پر مویی:

• الکترولیز: در این نوع درمان ،سوزن کوچکی را وارد هر یک از فولیکول‌های مو می‌‌کنند و از این طریق جریان الکتریکی عبور می‌‌دهند تا فولیکول را تجزیه و نهایتاً تخریب کند. نتیجه الکترولیز حذف دائمی‌‌مو‌هاست ولیکن فرایند دردناکی محسوب می‌‌شود.

معمولاً از یکسری کرم‌‌های بیحس کننده موضعی به منظور کاهش این درد استفاده می‌‌کنند . عوارض جانبی این روش شامل تیره یا روشن شدن نواحی تحت درمان است و ندرتاً اسکار یا جای زخم هم باقی می‌‌ماند.

• لیزر درمانی: یکی از راه های از بین بردن آن لیزر مو می باشد. در این فرایند اشعه لیزر را از روی پوست عبور می‌‌دهند که منجر به ناتوان ساختن فولیکول‌ها شده و از رشد آن‌ها جلوگیری می‌‌کند. جلسات لیزر درمانی از چند دقیقه تا چند ساعت به طول می‌‌انجامد و مدت آن بستگی به اندازه ناحیه تحت درمان دارد.

بعد از درمان ،برخی از افراد دوره طولانی را بدون رویش مجدد مو سپری می‌‌کنند درحالیکه برخی دیگر به جلسات درمان مجدد در جهت تمدید نیاز پیدا می‌‌کنند. روش لیزر درمانی می‌‌تواند دردناک و ناراحت کننده باشد، فرد احساس پاشیدن روغن داغ بر پوست خود دارد. این روش منجر به قرمزی و تورم می‌‌شود. همچنین می‌‌تواند منجر به سوختگی و تغییرات رنگ در پوست شما شود.

دارو‌های مورد استفاده در درمان پر مویی

• دارو‌های خوراکی ضدبارداری: قرص‌های ضدبارداری یا دیگر دارو‌های هورمونی ضدبارداری حاوی استروژن و پروژسترون، از طریق مهار تولید آندروژن منجر به درمان پر مویی (هیرسوتیسم) می‌‌شوند. دارو‌های خوراکی ضدبارداری معمول ترین درمان پر مویی (هیرسوتیسم) در زنانی هستند که قصد باردار شدن ندارند.
• ضد آندروژن‌ها: این نوع از دارو‌ها از باند شدن آندروژن‌ها به رسپتور‌ها ممانعت به عمل می‌‌آورند . معمول ترین داروی ضدآندروژن مورد استفاده در درمان پر مویی (هیرسوتیسم) داروی اسپیرونولاکتون(آلداکتون) است.
• کرم موضعی: افلورنیتین (وانیکا) یک کرم تجویزی مخصوص مو‌های زائد صورت در زنان است. این کِرم مستقیماً بر روی ناحیه مورد نظر از پوست صورت زده می‌‌شود و کمک به کُند شدن رشد مو‌های جدید می‌‌کند و لیکن منجر به از بین رفتن مو‌های فعلی و موجود نمی‌‌شود.

دوماه زمان لازم است تا این دارو عمل کند و در صورتیکه فرد به مدت ۸هفته از این دارو استفاده نکند، رشد مو‌ها به همان میزان قبل از درمان بازمی‌‌گردد . عوارض جانبی ممکن عبارتند از سوزش ، خارش و تحریک پوستی .

معمولاً بعد از شروع دارودرمانی پر مویی (هیرسوتیسم)، یک ماه زمان می‌‌برد تا بتوانید متوجه تفاوت معنادار در رشد مو‌ها شوید. چنانچه پزشکتان قادر به یافتن داروی مناسب و پاسخ دهنده در شما نشود، شما را به یک متخصص در نارسایی‌های پوستی ارجاع خواهد داد.( متخصص پوست یا درماتولوژیست)

پیشگیری از پر مویی (هیرسوتیسم)

به طور کلی پر مویی (هیرسوتیسم) قابل پیشگیری نیست؛ ولیکن چنانچه شما مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک هستید، کنترل چاقی و پیشگیری از حساسیت سلولی به انسولین، شرایطی که سلول‌ها به مقادیر نرمال انسولین پاسخ نمی‌‌دهند، منتج به سطوح پایین‌تر آندروژن و در پی آن پر مویی (هیرسوتیسم) خفیف‌تر می‌‌شود.