کاشت مو با سلول های بنیادی از ایده تا واقعیت

منابع سلول های بنیادی

بافت های بدن بالغ و جنین.

دانشمندان همچنین در حال کار بر روی راه هایی برای توسعه سلول های بنیادی از سلول های دیگر با استفاده از تکنیک های “برنامه ریزی مجدد” ژنتیکی هستند. به این سلول ها سلول های بنیادی پرتوان القایی گفته می شود .

بدن افراد در طول زندگی حاوی سلول های بنیادی است. بدن می‌تواند از این سلول‌های بنیادی هر زمان که نیاز داشته باشد استفاده کند. سلول‌های بنیادی بالغ که سلول‌های بنیادی بافتی یا سوماتیک نیز نامیده می‌شوند، از زمان رشد جنین در سرتاسر بدن وجود دارند. سلول‌ها در حالت غیر اختصاصی هستند آنها در این حالت باقی می مانند تا زمانی که بدن برای یک هدف خاص به آنها نیاز داشته باشد، مثلاً به عنوان سلول های پوست یا ماهیچه. به این معنی است که بدن به طور مداوم بافت های خود را تجدید می کند. در برخی از قسمت‌های بدن، مانند روده و مغز استخوان، سلول‌های بنیادی به طور منظم تقسیم می‌شوند تا بافت‌های جدید را برای نگهداری و بازسازی  تولید کنند.  سلول‌های بنیادی در انواع مختلف بافت ها وجود دارند. دانشمندان سلول های بنیادی را در بافت هایی که  یافته اند، شامل :

• مغز استخوان
• خون و رگ های خونی
• ماهیچه های اسکلتی
• پوست
• کبد

سلول های بنیادی جنینی

سلول های بنیادی جنینی از همان مراحل اولیه بارداری، پس از بارور شدن تخمک توسط اسپرم، جنین تشکیل می شود. حدود 3 تا 5 روز پس از بارور شدن تخمک توسط اسپرم، جنین به شکل بلاستوسیست یا گلوله سلولی به خود می گیرد. بلاستوسیست حاوی سلول های بنیادی است و بعداً در رحم لانه گزینی می کند  . سلول های بنیادی جنینی از یک بلاستوسیست 4 تا 5 روزه می آیند . بلاستوسیست از دو بخش تشکیل شده است:

 توده سلولی داخلی جایی است که سلول های بنیادی جنینی یافت می شوند. دانشمندان این سلول‌ها را سلول‌های همه ‌توان یا تمام توان  می‌نامند. اصطلاح تمام توان به این واقعیت اشاره دارد که آنها پتانسیل کامل برای تبدیل شدن به هر سلولی در بدن را دارند. با تحریک صحیح، سلول‌ها می‌توانند به سلول‌های خونی، سلول‌های پوست ومو و تمام انواع سلول‌های دیگر مورد نیاز بدن تبدیل شوند. در این مرحله، سلول‌های بنیادی شروع به تمایز می‌کنند. سلول‌های بنیادی جنینی نسبت به سلول‌های بنیادی بالغ می‌توانند به انواع سلول‌های بیشتری تمایز یابند.

 سلول‌های بنیادی مزانشیمی (MSCs)

سلول‌های بنیادی مزانشیمی از بافت همبند یا استرومایی می‌آیند که اندام‌های بدن و سایر بافت‌ها را احاطه کرده است. دانشمندان از MSCها برای ایجاد بافت‌های جدید بدن مانند استخوان، غضروف و سلول‌های چربی استفاده کرده‌اند. آنها ممکن است روزی در درمان طیف وسیعی از مشکلات سلامتی نقش داشته باشند.

سلول‌های بنیادی پرتوان القایی (iPS)

دانشمندان این سلول‌ها را در آزمایشگاه با استفاده از سلول‌های پوست و سایر سلول‌های خاص بافت ایجاد می‌کنند. این سلول‌ها مانند سلول‌های بنیادی جنینی رفتار می‌کنند، بنابراین می‌توانند برای توسعه طیف وسیعی از درمان‌ها مفید باشند. با این حال، تحقیقات و توسعه بیشتری لازم است. برای رشد سلول‌های بنیادی، دانشمندان ابتدا نمونه‌هایی را از بافت بالغ یا یک جنین استخراج می‌کنند. سپس این سلول ها را در یک  محیط کشت کنترل شده قرار می دهند که در آنجا تقسیم و تکثیر می شوند اما بیشتر تخصصی نمی شوند. سلول‌های بنیادی که در یک کشت کنترل‌شده در حال تقسیم و تکثیر هستند، رده  سلول‌های بنیادی نامیده می‌شوند.

آنها می توانند سلول های بنیادی را برای تخصصی شدن به روش خاصی تحریک کنند. سلول های بنیادی می توانند تحت شرایط خاصی به انواع سلول های تخصص یافته تمایز یابند .

انواع سلول های بنیادی

 محققان سلول های بنیادی را بر اساس پتانسیل آنها برای تمایز به انواع دیگر سلول ها دسته بندی می کنند. سلول های بنیادی جنینی قوی ترین هستند، زیرا وظیفه آنها تبدیل شدن به هر نوع سلولی در بدن است.

 طبقه بندی کامل انواع سلول های بنیادی شامل:

کاشت مو با سلول های بنیادی چیست؟

پیوند موی سلول های بنیادی که برای ریزش موی پیشرفته استفاده می شود، یک فناوری جدید است که از سلول های بنیادی خود بیمار استفاده می کند. سلول های بنیادی نوع خاصی از سلول ها در بدن هستند که می توانند انواع سلول های مختلف را برای رشد بافت متمایز کنند. آنها را می توان “سلول های والد ” نامید زیرا توانایی تقسیم و تولید انواع سلول های بدن را دارند. پیوند موی سلول های بنیادی از پتانسیل رشد سلول های بنیادی برای تحریک رشد مو استفاده می کند. در طی این روش، سلول های بنیادی با تزریق میکرو به فولیکول های مو تزریق می شوند. این سلول‌ها در ناحیه گیرنده تقسیم می‌شوند تا سلول‌های جدید تولید کنند و تار مو را دوباره رشد دهند.  در برخی موارد از ناحیه ی دونور (بافت  دهنده فولیکول ) لایه پوستی به همراه تعداد محدودی گرافت برداشت می شود و در شرایط کاملا اسپتیک و استریل  در اتاق های تمییز سلول های فولیکول مو جداشده و کشت داده می شوند و به مرحله ای از رشد و تمایز می رسند که در واقع می توانند به سلول های مورد نظر تمایز یابند و مو تولید نمایند البته این متد ها در همه جای دنیا در مرحله آزمایشگاهی در فاز کار آزمایی   حیوانی  و به ندرت انسانی می باشد .

پزشکان و محققان پوست و مو زمان زیادی را صرف تکمیل درمان های طولانی مدت و جدیدی برای ریزش مو  کرده اند. این امر و موفقیت های در پی آن موجب شده است که درمان های نوینی از ریزش مو در دسترس مردم قرار بگیرد. این درمان ها طوری طراحی شده اند که از ریزش بیشتر موها جلوگیری می کنند، سبب احیای تارهای نازک شده ی مو و تحریک و رشد مجدد فولیکول های ضعیف شده می شود.

این تحقیقات در سطوح مختلف و منابع مختلف سلولی و شرایط آزمایشگاهی و بالینی  در حال انجام است که در ادامه این مقاله به خلاصه ای از آن ها اشاره می نماییم.

1. مطالعات بر روی سلول های بنیادی جداشده از فولیکول و بالج مو در تولید ارگانوئید مو
2. مطالعات بر روی سلول های بنیادی جدا شده از فولیکول مو به همراه داربست های بیولوژیک جهت توارگانوئید مو
3. مطالعات سلول های بنیادی جدا شده از بافت چربی بر درمان ریزش مو
4. مطالعات سلول های بنیادی بنیادی جداشده از ژله وارتون بر درمان ریزش موی آندروژنیک و آلوپسی آره آتا
5. مطالعات بر روی ترشحات و فرآورده های سلولی نظیر کاندیشن مدیوم ها، اگزوزوم ها و پی آر پی (پلاسمای غنی از پلاکت)

مطالعات بر روی ترشحات و فرآورده های سلولی نظیر کاندیشن مدیوم ها، اگزوزوم ها و پی آر پی (پلاسمای غنی از پلاکت)دارای نتایج مطلوب بالینی در فاز 3 بالینی

اثرگذاری سلول های بنیادی در درمان طاسی

طاسی با الگوی مردانه در 50 % از مردانی که بالاتر از 50 سال هستند، شایع است. طاسی با الگوی زنانه در 50% از زنان بالاتر از 65 سال نیز وجود دارد.  این شرایط، افراد را نا امن، مضطرب و افسرده می سازد؛ از این رو یافتن درمانی موثر برای این موضوع بسیار ضروری می باشد. مشخصه های سلول های بنیادی، استفاده از این روش به عنوان درمانی احتمالی برای طاسی سر را موثر می داند. آن ها سلول های احیا کننده ای می باشند که می توانند تکثیر شوند و به هر سلولی در بدن تبدیل شوند. همچنین می توانند با تقسیم شدن، ترمیم و جایگزینی بافت آسیب دیده به بهبود بافت های خاص کمک کنند.بافت چربی انسان، یک منبع منحصر به فرد برای بسیاری از سلول ها شامل سلول های بنیادی می باشد. مهم تر از همه،  منبع سلول های بنیادی برای ریزش مو از بدن خود فرد به صورت اتولوگ می باشد ؛ این بدین معناست که آن ها توسط بدن پس زده نمی شوند. در این روش، چربی اضافی بیمار از این ذخایر سلولهای چربی جمع آوری شده و برای حل مشکل طاسی استفاده می شود.

آیا رویای تکثیر موی سر با سلول های بنیادی فولیکول مو محقق شده است؟

خیر؛ یکی از بزرگترین تلاش های محققین دنیا دستیابی به تکنولوژی تکثیر و رشد موی سر با استفاده از فولیکول های مو بوده است که علیرغم پیشرفت های چشمگیر و شگفت آور در این حوزه همچنان این آرزو در میز آزمایشگاه ها باقی مانده و به نتایج بالینی موفق نرسیده است.

مطالعات متعددی در ایران‌ نیز به عنوان یکی از پنج کشور پیشرو در این مطالعات به سرپرستی استاد نیلفروش زاده با همکاری محققین برجسته و نخبه کشوری انجام گردیده و موفق به تولید موی انسانی قابل رشد از فولیکول مو در فاز مطالعات حیوانی شد اما نتایج بالینی مطلوب در پنج بیمار داوطلب مشاهده نشد و مجدد مطالعات در فاز آزمایشگاهی برای بررسی روش های موثر تر از سر گرفته شد.