اسکلروتراپی روش نوین درمان رگهای واریسی به معنی تزریق ماده دارویی اسکلروزان درون رگهای واریسی و عنکبوتی ساق و ران است که نهایتا به بسته شدن رگها، بهبودی ظاهری و درمان آنها منجر میشود. ماده تزریقی در این روش درمانی اسکلروزانت نامیده میشود این ماده با آسیبی که به دیواره عروق وارد میکند باعث زخمی وبسته شده رگهای واریسی و عنکبوتی میشود وپس از گذشت مدت زمانی واکنش بدن باعث از بین رفتن و نهایتاً محو شدن رگ واریسی میشود.
بسته به اندازه و تعداد رگهای واریسی، وهمچنین عامل زمینه ای ایجاد کننده در فرد , ممکن است 2 تا 3 جلسه درمانی نیاز باشد. در افرادی که رگهای زیادی دارند ممکن است تعداد جلسات درمانی بیش از این باشد. رگهای سطحی و قابل درمان در معاینه مشخص میشوند. گاهی بیحسی موضعی استفاده میشود ولی برای اکثر بیماران درد ناشی از تزریق قابل تحمل است و معمولا نیازی به بیحسی نمی باشد. سپس ماده اسکلروزانت با سوزنهای بسیارظریف و به مقدار کم و به آهستگی در هر یک از رگها تزریق میشود. موقع تزریق احساس سوزش خفیف طبیعی است. پس از تزریق، بلافاصله و برروی تخت بانداژ رگ انجام میشود که باعث میشود کبودی، احتمال بوجود آمدن لخته و سایر عوارض به حداقل برسد. پس از اتمام کار، بیمار باید جوراب کشدار( شبیه شلوار استرچ ) یا همان جوراب واریس بپوشد.
هر جلسه اسکلروتراپی تقریبا بین ۳۰-۵۰ دقیقه طول میکشد و اغلب چند جلسه درمانی برای حصول به نتیجه ایده ال لازم است ومعمولاً ۱۰ تا ۱۴ روز بعد از هر جلسه درمانی ویزیت اول انجام میشود و فواصل جلسات درمانی نیز بین ۴ تا ۶ هفته است.
علایم بهبودی بعد از دوهفته مشهود است ولی تا حصول به نتیجه حداکثر معمولا یک ماه زمان لازم است.
در هر جلسه اسکلروتراپی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد از رگهای درمان شده از بین میرود. سایر رگها باید در جلسات بعدی درمان شود. درمجموع کمتر از ۱۰ درصد افراد به جلسات معمول درمان جواب نمیدهند و گاهی لازم است غلظتهای بیشتر و جلسات بیشتر برای آنها انجام شود. ویا علت زمینه ای بررسی شود
به طور معمول رگهای عنکبوتی بین ۳ تا ۵ هفته پس از جلسه درمان محو میشوند. برای رگهای بزرگتر ممکن است پاسخ درمانی بین ۲ تا ۳ ماه طول بکشد. وقتی رگی به درمان جواب بدهد، هرگز برگشت ندارد. عوارض این روش در صورت انجام صحیح, ناچیز و به صورت کبودی ودرد مختصر میباشد.
انواع اسکلروزانت ها: انواع مختلفی از محلول های اسکلروزانت در اسکلروتراپی مورد استفاده قرار می گیرند، از جمله محلول نمکی، سدیم تترادسیل سولفات (سوترادکول) و پولیدوکانول (Asclera). انتخاب اسکلروزانت به عوامل مختلفی از جمله اندازه و محل وریدهای تحت درمان بستگی دارد.
واریس های بزرگ به اندازه واریس های کوچک به اسکلروتراپی پاسخ نمی دهند.
ژنتیک و الگوهای رفتاری فردی عوامل مهم در ایجاد اختلالات وریدی هستند. فاکتور ارثی در 40-15 درصد موارد گزارش می شود. قفقازی ها بیشتر تحت تاثیر این رگ های واریسی قرار می گیرند. بارداری، ایستادن طولانی مدت و پیاده روی طولانی مدت نیز افراد را مستعد ابتلا به بیماری های وریدی می کند.
موارد منع اسکلروتراپی شامل بارداری، ترومبوفلبیت، آمبولی ریوی، حالت های انعقادی بیش از حد و آلرژی به عوامل اسکلروز کننده است.
شما می توانید بلافاصله پس از عمل اسکلروتراپی بلند شوید و راه بروید. راه رفتن و حرکت به جلوگیری از تشکیل لخته های خون کمک می کند.
پوشیدن جوراب‌های فشرده یا بانداژ – معمولاً برای حدود دو هفته – فشار را روی رگهای تحت درمان نگه می‌دارد. تا زمانی که محل بهبود نیابد، پای خود را shave نکنید یا از لوسیون روی آن استفاده نکنید.
اکثر افراد در همان روز به فعالیت های معمول خود باز می گردند اما بنابر نظر پزشک معالج ممکن است نیاز باشد که تا دو هفته پس از عمل از ورزش های سخت خودداری کنید.
همچنین از قرار دادن نواحی تحت درمان به مدت دو هفته در آفتاب خودداری کنید. یا از ضد آفتاب با حداقل 30 SPF استفاده کنید. قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند منجر به ایجاد لکه های تیره روی پوست شود، به خصوص برای افرادی که پوست تیره دارند.
وریدهایی که به درمان پاسخ می دهند معمولاً عود نمی کنند. اما رگ های جدید می توانند ظاهر شوند.
عوارض جانبی کمتر شایع اسکلروتراپی که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند عبارتند از:
التهاب:معمولاً خفیف است اما ممکن است باعث تورم، گرما و ناراحتی در اطراف محلی شود که سوزن وارد پوست شده است.
مصرف مسکن‌هایی که می‌توانید بدون نسخه دریافت کنید ممکن است کمک کننده باشد.
لخته خون:اگر توده ای از خون لخته شده در ورید درمان شده تشکیل شود، ممکن است نیاز به تخلیه داشته باشد. به ندرت، لخته خون می تواند به ورید عمیق تری در ساق پا برسد، وضعیتی که به عنوان ترومبوز ورید عمقی شناخته می شود.
ترومبوز ورید عمقی خطر انتقال لخته خون از پا به ریه ها و مسدود شدن یک شریان حیاتی را به همراه دارد که به عنوان آمبولی ریه شناخته می شود. این یک عارضه بسیار نادر اسکلروتراپی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. علائم آن شامل مشکلات تنفسی، درد قفسه سینه یا سرگیجه، یا سرفه خونی است.
حباب های هوا: حباب های ریز هوا می توانند در خون بالا بیایند که ممکن است علائمی ایجاد نکند. اما علائم ممکن است شامل دیدن فلاش نور، سردرد، غش و حالت تهوع باشد. این علائم معمولا از بین می روند. اما برای مشکلات حرکتی یا احساس در بازوها یا پاها پس از عمل با پزشک خود تماس بگیرید.
واکنش آلرژیک: واکنش آلرژیک به محلول مورد استفاده برای درمان ممکن است، اما غیر معمول است.
در برخی موارد، اسکلروتراپی ممکن است با سایر روش‌های درمانی مانند لیزر درمانی یا روش‌های جراحی ترکیب شود تا به بهترین نتیجه ممکن دست یابد، به‌ویژه برای مشکلات ورید بزرگتر یا پیچیده‌تر.
مراقبت های پس از درمان: پس از اسکلروتراپی، معمولاً به بیماران توصیه می شود تا چند روز از حمام آب گرم، سونا و قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید خودداری کنند. همچنین ممکن است به آنها آموزش داده شود که پاهای خود را بالا ببرند و برای تقویت گردش خون و بهبودی به پیاده روی سبک بپردازند.
ممکن است چندین هفته تا چند ماه طول بکشد تا نتایج کامل اسکلروتراپی مشاهده شود، زیرا وریدهای درمان شده به تدریج محو و ناپدید می شوند. برخی از بیماران ممکن است برای دستیابی به نتایج مورد نظر به جلسات درمانی متعدد نیاز داشته باشند، به خصوص برای وریدهای بزرگتر یا گسترده تر.